Co to jest berberyna?
Właściwości chemiczne berberyny mogą wydawać się nietuzinkowe. To substancja o intensywnym żółtym zabarwieniu, która dawniej służyła za barwnik. Z jej pomocą możliwe było wybarwienie wełny, skóry, a nawet drewna. Pod lampą UV emituje wyjątkowo jasne i żółte światło, ma właściwości fluorescencyjne. Nie zmienia to jednak faktu, że berberyna jest substancją naturalną. Można ją znaleźć zarówno w kłączach, jak i korze, łodygach czy korzeniach berberysu.
Krzak berberysu z owocami
Pod kątem chemicznym należy umieścić berberynę w gronie alkaloidów izochinolinowych. Dokładnie do tej samej grupy należą znane, silne środki przeciwbólowe, m.in. kodeina i morfina. Z tej przyczyny z właściwości berberyny korzystała od lat medycyna chińska.
Berberyna – właściwości
Berberyna jest naturalnym środkiem, a mimo to wykazuje się bardzo szerokimi właściwościami.
- Ma działanie przeciwutleniające i przeciwbakteryjne.
- Może pomóc w stanach zapalnych.
- W połączeniu z odpowiednią dietą i lekami może pomagać w obniżaniu poziomu złego cholesterolu oraz ciśnienia tętniczego.
Berberyna staje się coraz bardziej powszechna, a wraz z nią powstają coraz to nowe badania dotyczące jej dobrego wpływu na zdrowie człowieka.
Berberyna a cukrzyca typu 2
Cukrzyca typu 2 jest chorobą występującą na świecie coraz częściej. Jej cecha to oporność tkanek na działanie insuliny. Mówi się również, że to cukrzyca insulinoniezależna. Choroba generuje problem z poziomem glukozy. Organizm tworzy insulinę, ale tkanki jej nie wchłaniają. Poziom glukozy jest cały czas zbyt wysoki, a to może prowadzić do uszkodzenia tkanek i narządów. Berberyna w tym przypadku może pomóc:
- zmniejszyć insulinooporność i pozwolić tkankom na wchłanianie insuliny,
- zmniejszyć produkcję cukru w wątrobie,
- spowolnić proces rozkładu węglowodanów w jelitach,
- poprawić namnażanie dobrych bakterii w jelitach,
- szybciej rozkładać cukry w komórkach - działanie berberyny wpływa na zwiększenie glikolizy.
W badaniach przeprowadzonych na pacjentach chorujących na cukrzycę berberyna była w stanie pomóc w znacznym obniżeniu poziomu cukru, ale również zmniejszeniu poziomu lipidów we krwi, m.in. cholesterolu i trójglicerydów.
Berberyna i obniżanie cholesterolu
Wspomniane powyżej trójglicerydy i cholesterol mogą wpływać na zwiększenie ryzyka chorób serca, a także udaru mózgu. Berberyna może pomóc w zmniejszeniu ilości zarówno trójglicerydów, jak i cholesterolu we krwi. Przy tym warto pamiętać, aby dostosować swój styl życia oraz odżywiania.
Berberyna a walka z nadwagą czy otyłością
Otyłość jest chorobą cywilizacyjną i dotyka ludzi w każdym, również w młodym wieku. W dodatku niesie ze sobą kolejne ryzyka, m.in. chorób serca, układu krążenia, cukrzycy. W tym kontekście berberyna może pozytywnie wpłynąć na metabolizm - zażywana jako suplement lub w postaci owoców berberysu pomaga w radzeniu sobie z nadwagą czy otyłością.
Berberyna a PCOS
PCOS (zespół policystycznych jajników) jest efektem występowania dużej ilości męskich hormonów w organizmie kobiety. Może to wywoływać szereg problemów zdrowotnych, w tym również niepłodność. U osób z PCOS obserwuje się również wysoki poziom insuliny, wysoki poziom cholesterolu, nadwagę lub otyłość, a także cukrzycę. Zarówno na cukrzycę, jak i zespół policystycznych jajników specjaliści przepisuję metforminę. Berberyna wykazuje podobne działanie do tego leku, stąd może pomóc przy tego typu schorzeniach.
Berberyna a nadciśnienie
Dotychczasowe badania przeprowadzone na gryzoniach pokazują, że berberyna może opóźnić wystąpienie nadciśnienia i ograniczyć ryzyko chorób serca, które się z nim wiążą. Dodatkowo berberyna może zwiększać skuteczność leków zażywanych przy nadciśnieniu. Nie powinny jej jednak spożywać osoby, u których ciśnienie krwi jest zbyt niskie.
Działanie berberyny na inne dolegliwości
Berberyna jest substancją, która może wspomóc organizm w walce z wieloma chorobami. Zachęceni tym naukowcy sprawdzają jej kolejne potencjały - m.in. jej wpływ na walkę z zaburzeniami psychicznymi, na przykład z depresją.
Ponadto berberyna może pomóc przeciwdziałać niebezpiecznym drobnoustrojom, które wywołują szereg chorób, m.in. posocznicę, zapalenie osób mózgowych, choroby skórne i gronkowce. Działania odkażające, przeciwgrzybicze oraz przeciwutleniające berberyny sprawiają, że jej suplementacja może być uzasadniona.
W jakiej formie przyjmować berberynę?
Berberynę najczęściej możemy spotkać w postaci kapsułek. Każdy z producentów szczegółowo rozpisuje dawkowanie produktu - należy przestrzegać tych wskazań. Substancja niejednokrotnie jest uzupełniona innymi naturalnymi substancjami o działaniu przeciwzapalnym, np. kurkumą.
Jak dawkować berberynę?
Przyjmowanie berberyny powinno zamykać się w porcji dziennej 200-1000 mg. Warto przy tym zwrócić uwagę na jej niską trwałość w krwiobiegu, przez co zaleca się podzielenie porcji na 2-3 mniejsze, a następnie przyjmowanie suplementu przed posiłkami.
Przed decyzją o zażywaniu berberyny warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza w przypadku, gdy istnieją potencjalne przeciwwskazania.
Berberyna - przeciwwskazania
Po berberynę z pewnością nie powinny sięgać osoby, u których obserwuje się zbyt niskie ciśnienie tętnicze. Przeciwskazaniem mogą być również choroby wątroby i hipoglikemia. Ze względu na brak badań i potwierdzonego braku ryzyka w takich sytuacjach, jej spożycie powinny wykluczyć kobiety w ciąży i kobiety w trakcie laktacji.
Berberyna – skutki uboczne
Berberyna jest substancją pochodzenia naturalnego i uważa się ją za substancję bezpieczną. Drobnym utrudnieniem może się jednak okazać konieczność przyjmowania większych porcji dla osiągnięcia jej skuteczności, ponieważ berberyna z układu pokarmowego przenika do krwi w niewielkim stopniu. Dodatkowo jej żywotność w ludzkim krwiobiegu jest dość niska. Mimo to nie powinno się przekraczać dziennych porcji, ponieważ – jak w przypadku każdej substancji zewnętrznej – może to wywołać niepożądane skutki. Wśród nich występują najczęściej: biegunka, ból brzucha, wzdęcia i wymioty. Nie określono również, czy istnieje ryzyko, że substancja będzie się gromadzić w mięśniu sercowym lub wątrobie. Dlatego dawka powinna być zgodna z zaleceniami lekarza.
Mimo to berberyna może być uważana za jedną z najmocniejszych i najbardziej wszechstronnych substancji naturalnych o dobroczynnym działaniu dla ludzkiego organizmu.
Bibliografia:
- Wang K., Feng X.,Chai L.,Cao S., Qiu F.The metabolism of berberine and its contribution to the pharmacological effects. Drug Metab Rev. 2017. 49(2):139-157.
- Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa, 1987.
- Kopcewicz J., Lewak S., Gabryś H., 2002. Fiziologia roślin, PWN, Warszawa.
- Chan, M. Y. The effect of berberine on bilirubin excretion in the rat. Comp Med East West 1977;5(2):161-168.
