Dzika róża (rosa canina) i jej wyjątkowe właściwości lecznicze znane są ludziom już od ok. 2000 lat. Na całym świecie rośnie aż 1400 gatunków tej rośliny, a w samej Polsce występuje 23 z nich. Najpopularniejszym jest róża pomarszczona. Niezwykle cenne są zarówno kwiaty, jak i owoce dzikiej róży. Doceniane są przez zielarzy, bardzo często wykorzystuje się je w ziołolecznictwie, medycynie alternatywnej, a także wielu suplementach i produktach farmaceutycznych. To niezwykle bogate źródło witaminy C. Co warto wiedzieć o dzikiej róży? Kiedy wykorzystywać jej właściwości i jak mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia?
Dzika róża - historia i pochodzenie
Dzika róża to kolczasty krzew, który może osiągać nawet kilka metrów wysokości. W zależności od gatunku jej kwiaty przyjmują zabarwienie różowe, czerwone, zdarzają się również krzewy o białych kwiatach. Ważne jest także obecne na krzewie zgrubiałe dno kwiatowe, na którym można znaleźć zgrupowanie owoców dzikiej róży, mających postać lekko białych orzeszków. Odnajdziemy tę roślinę również pod nazwą "psia róża", a ma to bezpośredni związek z jej dawnym zastosowaniem w zwalczaniu wścieklizny.
W historii dzikiej róży można odnaleźć wiele ciekawych rzeczy. Już w Starożytnym Egipcie dzika róża była symbolem bogini płodności - Izydy, z kolei w Grecji wiązała się z Afrodytą - boginią piękna. Wykorzystywano ją wówczas w produkcji olejków wonnych do łaźni, lekarstw, konfitur, a także afrodyzjaków. Była ogromnie pomocną rośliną również w czasie II wojny światowej, kiedy to z uwagi na wysoką zawartość witaminy C pozwalała na skuteczną walkę ze szkorbutem, podczas gdy brakowało klasycznych lekarstw.
Dzika róża - jakie składniki aktywne zawiera?
Dzika róża zawiera mnóstwo cennych dla organizmu ludzkiego witamin. Na liście najcenniejszych substancji, które zawierają zarówno orzeszki, jak i owoce dzikiej róży, możemy znaleźć:
-
witaminę C - dzika róża zawiera jej o wiele więcej, niż mocno kojarzone z witaminą C cytrusy, aronia, czy czarna porzeczka;
-
witaminy z grupy B;
-
witaminę E;
-
karotenoidy: likopen i luteina;
-
związki polifenolowe: garbniki, antocyjany, flawonoidy - wykazują się one bardzo silnym działaniem przeciwrodnikowym;
-
cukry;
-
pektyny;
-
foliany;
-
kwasy organiczne;
-
sole mineralne: wapnia, potasu, magnezu, krzemu;
-
żelazo.
Tak duża ilość dobroczynnych składników sprawia, że dzika róża ma naprawdę szerokie zastosowanie. Można w tym przypadku korzystać zarówno z kwiatów, jak i orzeszków - owoców róży. Jest ona wykorzystywana nie tylko w przemyśle farmaceutycznym i w celu produkowania różnego rodzaju suplementów diety. Znaleziono zastosowanie dzikiej róży również w kosmetyce. Dzika róża może mieć bowiem dobroczynny wpływ na wiele procesów, które zachodzą w ciele człowieka.
Dzika róża - właściwości prozdrowotne
Owoce dzikiej róży można wykorzystywać na wiele sposobów w terapii przeróżnych schorzeń i dolegliwości. Wysokie zawartości witamin i minerałów sprawiają, że z jej udziałem można uzyskać bardzo zadowalające efekty leczenia.
Właściwości przeciwzapalne dzikiej róży
Działanie przeciwzapalne dzikiej róży ma ogromne znaczenie w przypadku kości i stawów. Jest pomocna w leczeniu osteoartrozy. Wysokie dawki dzikiej róży mogą w tym przypadku działać przeciwbólowo, ale również regenerująco na chrząstkę stawową. Dzika róża znajduje również zastosowanie w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów - również wykorzystując właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Dzika róża - a kamica nerkowa
Z dobrodziejstwa owoców dzikiej róży można korzystać również w przypadku kamicy nerkowej. Mają działanie moczopędne, rozkurczowe i żółciopędne, więc pomogą również przy chorobach wątroby oraz dolegliwościach trawiennych. Dzika róża wykazuje redukcję nadtlenków lipidów w wątrobie i nerkach. Ekstrakty z niej stworzone mogą wypłukać nadmiar wapnia z nerek i zredukować ilość i wielkość kamieni. Właściwości prozdrowotne dzikiej róży są w tym przypadku polecane również osobom ze zwiększoną krzepliwością krwi.
Dzika róża - a właściwości przeciwwrzodowe
Działanie dzikiej róży może okazać się pomocne również przy chorobie wrzodowej, ponieważ wpływa na regenerację błony śluzowej żołądka. Dodatkowo objawowo może działać również przy biegunkach, ponieważ wspomaga wchłanianie zwrotne wody i elektrolitów ze światła jelita grubego. Działanie dzikiej róży może być skuteczne również przy nieżytach przewodu pokarmowego.
Dobroczynny wpływ dzikiej róży na wątrobę
W przypadku ochrony wątroby znaczenie mają przeciwutleniające właściwości dzikiej róży. Mogą zapobiec uszkodzeniu błon komórkowych wątroby, a także zmniejszyć poziom trójglicerydów i wolnego kwasu tłuszczowego, dbając jednocześnie o prawidłowy poziom enzymów wątrobowych.
Profilaktyka z wykorzystaniem dzikiej róży
Właściwości zdrowotne dzikiej róży mogą być również istotną profilaktyką przeciwnowotworową. W dzikiej róży znajdują się bowiem związki fenolowe, które dezaktywują działanie reaktywnych form tlenu - rodników. To za ich sprawą mogą mutować komórki, które w konsekwencji prowadzą do chorób nowotworowych.
Wykorzystanie dzikiej róży a układ nerwowy
Z kwiatów i owoców dzikiej róży tworzony jest olejek różany, którego działanie jest istotne dla zdrowia psychicznego. Ma on działanie przeciwdepresyjne, łagodnie przy tym uspokaja. Może również redukować bóle głowy, również te, które są wynikiem długotrwałego stresu.
W takich przypadkach warto stosować również olejek różany, który wykazuje się skutecznością w walce z nasilonymi bólami migrenowymi, a także dolegliwościami menstruacyjnymi. Łagodzi on nieprzyjemne objawy zespołu przedmiesiączkowego. Można używać go podczas kąpieli i masażu. Wpływa na ograniczenie powstawania rozstępów, redukuje rozstępy obecne na skórze. Pozytywnie wpływa również na libido.
Zastosowanie dzikiej róży w kosmetyce
Zastosowanie owoców krzewów z rodziny różowatych ma ogromne znaczenie również w kosmetyce. Kosmetyki, które tworzone są z udziałem dzikiej róży i zawarta w nich witamina C oraz karoten, wpływają na koloryt i świetlistość skóry. Rozjaśniają skórę, ożywiają ją, mogą mieć również wpływ na redukcję widoczności piegów na skórze twarzy. Na drogeryjnych półkach z powodzeniem możemy znaleźć z dziką różą produkty takie jak kremy, żele pod prysznic, toniki, szampony i mydła. Wykorzystywana do ich produkcji jest woda różana, która jest efektem powstałym po procesie destylacji. Z kolei olejek, który tworzony jest z różanych płatków, często jest składnikiem perfum. Taki produkt ma słodki zapach, ale docenia się również jego właściwości antydepresyjne. Ciekawostką jest to, że do produkcji jednego kilograma olejku różanego potrzeba aż pięciu ton kwiatów róży!
Kosmetyki z wyciągiem różanym na poprawę wyglądu skóry
Świetlistość i wyrównany koloryt to tylko część dobroczynnego wpływu dzikiej róży na skórę. Kosmetyki z dziką różą mają również wpływ na redukcję blizn, które z różnych przyczyn powstają na ciele, w tym również rozstępów. Dzięki nim skóra staje się bardziej sprężysta i jędrna, zostaje również pobudzona do produkcji kolagenu, co może skutkować piękniejszym, bardziej młodzieńczym wyglądem. Mimo swojej łagodności, kosmetyki różane wspaniale działają na różnego rodzaju przebarwienia.
Herbata z dzikiej róży
Stosowanie różnego rodzaju kosmetyków i preparatów z dziką różą ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. Nie inaczej jest w przypadku herbaty z dzikiej róży, którą wyróżniają nie tylko wyjątkowe walory smakowe, ale również dobroczynne działanie. Wysoka zawartość witaminy C jest bardzo cenna w profilaktyce przeziębień, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Z kolei jej działanie przeciwzapalne i przeciwgrzybicze może być bardzo pomocne w leczeniu dolegliwości żołądkowych, a także biegunek. Kwasy owocowe, które są zawarte w herbacie, mogą mieć natomiast wpływ na lepszy wygląd skóry: jej koloryt i sprężystość. Z dzikiej róży powstają również nalewki. Niewątpliwie jest to jedna z najbardziej wartościowych roślin dla zdrowia i wyglądu człowieka.
Bibliografia:
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Błach-Olszewska Z. Fitoterapia i leki roślinne, s 397.
- Jaroniewski W.: Owoc róży cennym surowcem witaminowym. Wiadomości Zielarskie, 1992,
