Echinacea - pochodzenie
Różowo-purpurowe kwiaty jeżówki są dość mocno rozpoznawalne. Po raz pierwszy została odkryta na preriach Ameryki Północnej, gdzie jej właściwości lecznicze badali Indianie, wykorzystując ją później jako uniwersalny i wszechstronny specyfik. Najczęściej stosowano ją w przypadku dolegliwości bólowych, ale również przy gorączce i trudno gojących się ranach. Co ciekawe, działanie rośliny czasem okazywało się pomocne przy odwracaniu skutków ukąszeń owadów i węży.
W Europie echinacea kwitnie od lipca do października. Jej urokliwe kwiaty sprawiają, że chętnie jest uprawiana także w przydomowych ogródkach. Ma niskie wymagania glebowe, dlatego poradzi sobie z nią nawet niezbyt doświadczony ogrodnik. Jej pędy potrafią osiągać nawet 1,5 metra wysokości, a kwiaty uchodzą za bardzo ładne, często stanowią dekorację we wnętrzach. Poza domowym ogrodem możliwe jest również stosowanie jeżówki na różnego rodzaju dolegliwości.
Jeżówka purpurowa i wąskolistna - właściwości
W jeżówce znajduje się wiele cennych substancji, które mogą pozytywnie wpłynąć na ludzki organizm. Do tych substancji należą m.in.:
- flawonoidy w formie wolnej;
- glikozydy;
- alkiloaminy;
- alkiloamidy;
- kwas chlorogenowy;
- inulina;
- cynaryna;
- glikoproteiny;
- związki aminowe;
- olejek eteryczny.
Substancje, które zawarte są w jeżówce wyróżniają się swoim działaniem. Mają m.in. wpływ na obniżenie gorączki i stymulację procesu regeneracyjnego organizmu. Dodatkowo ekstrakt z rośliny wpływa na pobudzanie produkcji soku żołądkowego i jelitowego. Jeżówka może również wpływać na przyspieszenie procesu przemiany materii. Pomaga również organizmowi działać przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo, rozkurczowo. Substancje czynne jeżówki wpływają także na uśmierzanie bólu.
W jakiej postaci przyjmować jeżówkę?
Przyjmowanie jeżówki zakłada korzystanie z preparatów zawierających ekstrakt z tej rośliny. Mają one kilka postaci. Jeżówkę możemy przyjmować w tabletkach i kapsułkach, ale również w formie syropu. Istnieją także herbatki z jeżówką. Przy każdym spożyciu tej substancji należy oczywiście przestrzegać wskazań producenta.
Preparaty, które zawierają tę roślinę, wykorzystują zarówno korzeń, jak i ziele jeżówki. Z punktu widzenia dobroczynnych właściwości obie części jeżówki są wartościowe.
Jak jeżówka wspiera organizm? Działanie echinacei
Na kilka mechanizmów w ludzkim organizmie wpływ jeżówki jest wyjątkowo zauważalny. Dodatkowo ogromnym atutem specyfików opartych na jeżówce jest fakt, że są pochodzenia naturalnego, zostały stworzone z szeroko dostępnej rośliny. Jej właściwości obejmują kilka istotnych obszarów.
Jeżówka purpurowa i wąskolistna a układ odpornościowy
Jeżówka nie tylko ma pozytywny wpływ na układ odpornościowy u zdrowych osób. Może również stanowić wsparcie przy odbudowywaniu funkcjonowania tego układu. Osoby z osłabionym układem immunologicznym (który stał się taki np. na skutek długotrwałego przyjmowania antybiotyków), także mogą wspierać swój organizm z pomocą jeżówki. Układ odpornościowy zyskuje również dzięki temu, że jeżówka wspomaga proces fagocytozy, w wyniku którego dochodzi do pochłaniania przez komórki układu odpornościowego wirusów i bakterii, a następnie do wydzielania substancji przeciwwirusowych. Zaleca się stosowanie jeżówki w okresie wzmożonej zachorowalności, kiedy spada odporność organizmu np. jesienią i zimą, aby ograniczyć ryzyko rozwoju przeziębienia w związku z określonym wirusem.
Jeżówka purpurowa a dobroczynny wpływ na skórę
Jeżówka wspomaga organizm w aktywacji procesów regeneracyjnych skóry, dzięki czemu pozytywnie wpływa na jej wygląd. Jeżówka wspomaga syntezę kolagenu, a także chroni skórę przed promieniowaniem UV. Te funkcje w połączeniu pozwalają jej działać przeciwstarzeniowo, na zasadzie podobnej do działania kosmetyków młodości. Ponieważ łagodnie pielęgnuje skórę i chroni przed jej pękaniem, na bazie jeżówki powstają balsamy i pomadki do ust.
Jeżówka już przez Indian była stosowana jako środek dobry na trudno gojące się rany. Dziś wiadomo, że nie tylko wpływa na przyspieszenie regeneracji, ale również przeciwdziała powstawaniu blizn potrądzikowych.
Jeżówka a stany zapalne
Jeżówka echinacea może wspomagać organizm w łagodzeniu stanów zapalnych, ale również w odpowiednio szybkim zapobieganiu. Preparaty jeżówki mogą stanowić wsparcie przy reumatoidalnym zapaleniu stawów. Dzięki właściwościom jeżówki stan chorobowy może przebiegać łagodniej. Działanie jeżówki purpurowej może również pomagać w pobudzaniu regeneracji tkanki chrzęstnej i tkanki kostnej, dlatego może być stosowana również przy chorobach zwyrodnieniowych.
Jeżówka a trawienie
Działanie jeżówki pobudza wydzielanie soku żołądkowego i soków trawiennych. W związku z tym warto rozważyć jej stosowanie podczas problemów związanych z trawieniem. Takie działanie rośliny może również wspomagać pracę układu trawiennego - jeżówka wspomaga przyspieszenie przemiany materii.
Jeżówka jako wsparcie dla młodzieży
Zmiany związane z edukacją i stres, który temu towarzyszy, może negatywnie przekładać się na funkcjonowanie młodego organizmu. Problemy trawienne lub biegunki, ogólne osłabienie i predyspozycje do przeziębień, problemy ze snem, częstsze stany zapalne skóry - to trudne sytuacje, z którymi nierzadko musi mierzyć się dziecko czy nastolatek. W takich sytuacjach jednym z elementów systemu wsparcia może być sok z jeżówki lub inny preparat, który został stworzony na jej bazie. Właściwości przeciwzapalne jeżówki mogą być pomocne w wielu sytuacjach związanych z obniżoną odpornością u młodzieży. Przed decyzją o suplementacji preparatów jeżówkowych, warto swój wybór skonsultować ze specjalistą, a także upewnić się, że dane objawy nie są przyczyną innych schorzeń.
Stosowanie jeżówki - przeciwwskazania
Głównym przeciwwskazaniem do stosowania jeżówki purpurowej są choroby autoimmunologiczne. Ograniczenia związane z dodatkową suplementacją dotyczą również osób po przeszczepach, a także osób zmagających się z astmą. Przeciwwskazaniem są także choroby układowe, choroby szpiku kostnego, uszkodzenia wątroby, stwardnienie rozsiane, choroby upośledzające odporność. Decyzję o przyjmowaniu suplementów z jeżówką warto skonsultować z lekarzem, jeśli dotyczy ona kobiet w ciąży i kobiet w trakcie laktacji. Ze względów bezpieczeństwa w przypadku takich pacjentek nie przeprowadza się badań, zatem nie można stuprocentowo potwierdzić bezpieczeństwa stosowania określonych preparatów.
Jeżówka - skutki uboczne
Jeżówka jest stosunkowo bezpieczną rośliną i jej stosowanie bardzo rzadko wywołuje skutki uboczne. Zdecydowane przekroczenie zalecanej dawki może jednak wywołać reakcje organizmu, do których można zaliczyć:
- biegunkę;
- wymioty i nudności;
- bóle brzucha;
- pokrzywkę;
- świąd;
- pieczenie skóry;
- obrzęk naczynioruchowy;
- duszności;
- zawroty głowy;
- reakcje alergiczne.
Ponieważ podobne objawy mogą być związane z szeregiem innych czynników, warto przyjrzeć się swojej diecie, a nawet rozważyć okresowe odstawienie preparatu z jeżówką, by sprawdzić reakcję organizmu i upewnić się, czy rzeczywiście jest ona związana z danym preparatem.
Jeżówka - suplementacja
Ilość przyjmowanego preparatu każdorazowo będzie zależała od tego, na jaką formę się zdecydujemy. Preparaty z jeżówki przeznaczone są do spożycia, dlatego niezwykle ważne jest to, by przestrzegać zaleceń producenta danego specyfiku. Aby dostrzec pozytywne skutki przyjmowania preparatów z jeżówką, zaleca się ich stosowanie przez okres co najmniej 3-4 tygodni.
Bibliografia:
- Różański H.: Zioła wzmagające odporność organizmu na infekcje
- James B. Hudson: Applications of the Phytomedicine Echinacea purpurea (Purple Coneflower) in Infectious Diseases. Natural Products for Medicine, Volume 2012.
- Segiet-Kujawa E, Mścisz A. Jeżówka (Echinacea) – nowoczesny immunokosmetyk, "Wiadomości Zielarskie" 2000, nr 3