Problemy z zatokami dotykają bardzo wielu ludzi, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, kiedy na dobre trwa czas przeziębień i chorób. Typowe objawy zapalenia zatok są uciążliwe, nieprzyjemne i bolesne. Warto zacząć z nimi walczyć już wtedy, gdy czujemy ich początkową fazę, zanim stan ten rozwinie się w ostre zapalenie zatok. Na szczęście jest wiele skutecznych sposobów, które mogą przynieść ulgę osobom zmagającym się z uciążliwym bólem zatok i nieprzyjemnym uczuciem ucisku i rozpierania.
Zapalenie zatok przynosowych i - jak to się zaczyna?
Zatoki to przestrzenie w kościach twarzoczaszki. Wypełnione są powietrzem i wydzieliną, która u zdrowego człowieka wyścieła błonę śluzową. W normalnie funkcjonującym organizmie wydzielina ta jest często i regularnie usuwana przez organizm na zewnętrz. Powietrze, które wdychamy, bez problemu wentyluje układ oddechowy i cały mechanizm funkcjonuje tak, jak powinien. U człowieka możemy wyróżnić kilka rodzajów zatok przynosowych:
- zatoki szczękowa - znajdują się tuż za policzkami;
- zatoki czołowe;
- zatoki sitowe;
- zatokę klinową.
Każda z wymienionych zatok ma połączenie z jamą nosową. To w ten sposób dostaje się tu powietrze, a także wydostaje się zbyt duża ilość wydzieliny. Jeśli natomiast dojdzie do infekcji i pojawia się zapalenie zatok przynosowych, blokuje się kompleks ujściowo-przewodowy. To sprawia, że wydzielina nie może wydostać się na zewnątrz. Powoduje to objawy takie jak rozpierający ból głowy, rozpieranie w okolicy czoła i nosa. To zdecydowanie czas, by wdrożyć domowe sposoby na zatoki.
Zapalenie zatok - przyczyny
Aby skutecznie wyleczyć przewlekłe zapalenie zatok warto znać jego przyczyny. W ten sposób możemy unikać sytuacji, w których może dojść do infekcji i wykluczyć nawracające zapalenie zatok. Przyczyny, które wywołują zapalenie zatok, mogą mieć różne podłoża:
- wirusowe - należą do najczęstszych przyczyn zapalenia zatok. Odpowiedzialne za nie są m.in. rynowirusy, koronawirusy, wirusy grypy, czy adenowirusy.
- bakteryjne - pojawia się najczęściej wtedy, gdy dochodzi do kolonizacji bakterii w trakcie nieskutecznie leczonej infekcji wirusowej lub alergii. Może dojść wówczas do nadkażenia.
- grzybicze - ten rodzaj zapalenia zatok najczęściej pojawia się w przypadku osób, które mają problemy z odpornością, również na skutek poważnych chorób, takich jak AIDS, czy u osób po przeszczepach.
- alergiczne - źle kontrolowana alergia również bardzo często przeradza się w zapalenie zatok. Mogą tu mieć znaczenie również czynniki drażniące, np. dym papierosowy.
Infekcje związane z zatokami możemy również podzielić ze względu na czas ich trwania. Pod tym kątem wyróżniamy ostre lub przewlekłe zapalenie zatok.
Jak odróżnić zapalenie zatok od innej infekcji nosa?
Zapalenie zatok najczęściej ma bardzo podobny przebieg jak zwykły katar. Do objawów można zaliczyć:
- niedrożność nosa;
- gęstą wydzielinę - zarówno katar przedni, jak i katar tylny. W tym drugim przypadku mamy do czynienia ze ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła. To z kolei prowadzi do nieprzyjemnego drapania, chrypki i kaszlu;
- bolesne uczucie rozpierania twarzy - najbardziej charakterystyczne objawy, które wyróżniają zapalenie zatok. Bóle nasilają się przy pochylaniu.
- utratę węchu lub jego upośledzenie.
- bóle powiek;
- ból zębów i nieświeży zapach z ust przy infekcjach zatok szczękowych;
W ich przypadku zdecydowanie należy wdrożyć leczenie zapalenia zatok. Jeśli przebieg choroby jest nasilony i jest wynikiem wirusa, najczęściej dolegliwości ustąpią po 2-3 dniach. Jeśli jednak jest to ostre zapalenie zatok przynosowych, objawy utrzymują się do 4 tygodni. Jeśli natomiast w grę wchodzi podostre zapalenie zatok, objawy mogą trwać dużo dłużej. Nawet do 12 tygodni.
Domowe sposoby na zatoki
Domowe sposoby na zatoki pomogą zwalczyć zapalenie błony śluzowej nosa, a także zredukują ból głowy i charakterystyczne, nieprzyjemne rozpieranie twarzy. Wśród najskuteczniejszych domowych metod walki z infekcją zatok są inhalacje i tzw. parówki.
Leczenie zatok - inhalacje
Inhalacje są łatwym, bezpiecznym i skutecznym sposobem walki z infekcją zatok. Można je stosować niezależnie od wieku, również w przypadku dzieci. Ich ogromną zaletą jest to, że trafiają od razu we właściwe miejsce - do układu oddechowego. Po inhalacjach odblokowuje się drożność dróg oddechowych, co sprawia, że możemy swobodnie oddychać nosem. Aby przeprowadzić inhalacje możesz wykorzystać specjalny inhalator lub domowy zestaw w postaci garnka i ręcznika. Jeśli stosujesz inhalacje, wykorzystaj do nich sól fizjologiczną:
- izotoniczna 0,9% - oczyści i nawilży drogi oddechowe i zatoki;
- hipertoniczna 1,5% lub 3%, która upłynni wydzielinę i pomoże w jej wydostaniu się na zewnątrz.
Możesz zdecydować się również na preparaty z dodatkiem kwasu hialuronowego. Jego działanie jest ważne, ponieważ nawilża błonę śluzową i zapewnia jej regenerację. Przy mocno wysuszonej błonie śluzowej w trakcie infekcji, to niezwykle istotne. Przydatna jest również ektoina, która po redukcji obrzęku błony śluzowej zapewni cienką warstwę ochronną, nawilżenie i zapewni łatwiejsze usuwanie zalegającej wydzieliny.
Zatkane zatoki - "parówki"
Wykonując parówkę należy pochylić się nad garnkiem z gorącą, parującą wodą i przykryć głowę ręcznikiem, by ułatwić sobie wdychanie substancji zawartych w wodzie. Może być to woda z dodatkiem soli, ale również kilku kropli olejków eterycznych, m.in. olejek eukaliptusowy, olejek z drzewa herbacianego, olejek sosnowy. Mogą być to również gotowane zioła: rumianek, szałwia, tymianek.
Tego typu inhalacje są skuteczne i pomagają od razu, jednak nie powinno się ich wykonywać u dzieci poniżej 6. roku życia.
Ciepłe okłady
Przewlekłe zapalenia zatok to najczęściej spory ból i dyskomfort, dlatego warto z nimi walczyć w każdy możliwy sposób, pod warunkiem, że jest bezpieczny. Ciepłe okłady to sposób skuteczny i niezwykle przyjemny. Okład zredukuje ból zatok i przyniesie kojące uczucie ulgi. Czego możesz użyć, by stworzyć okład?
- Ręcznika ogrzanego na kaloryferze.
- Żelowego kompresu, który podgrzewa się na różne sposoby (skorzystaj ze wskazań producenta).
- Grubszy woreczek z rozgrzaną na patelni fasolą lub grochem.
- Termofor z suszonymi pestkami wiśni.
Pamiętaj jednak, że zredukujesz w ten sposób ból i nie przysporzysz sobie nowego, jeśli okłady nie będą zbyt gorące. Nie mogą bowiem wywołać poparzenia twarzy.
Płukanie zatok
Zarówno wirusowe, jak i bakteryjne zapalenie zatok można bardzo łatwo złagodzić poprzez płukanie nosa i zatok. Jest to tzw. irygacja, która pomaga usunąć zbędną wydzielinę, ale również drobnoustroje i alergeny. Płukanie nosa odpowiednim preparatem (izotoniczny lub hipertoniczny chlorek sodu).
Chore zatoki najlepiej przepłukać w łazience i wykonać to nad wanną lub umywalką. Płukanie polega na dostarczeniu odpowiedniej ilości płynu do zatok poprzez nos. Najłatwiej wykonać to z pomocą specjalnych buteleczek do irygacji, które wykonane są w miękkiego plastiku. Ich uciśnięcie podczas przykładania do jednej z dziurek spowoduje, że preparat dostanie się do nosa i zatok dzięki odpowiedniemu ciśnieniu. To ciśnienie sprawi również, że preparat skutecznie zatoki oczyści i pozostawi błonę śluzową nawilżoną.
Woda morska do nosa
Preparaty z wodą morską są bezpieczne dla każdego, mogą korzystać z nich również kobiety w ciąży. Pomogą delikatnie zredukować obrzęk błony śluzowej poprzez regularne nawilżanie i ułatwianie wydalania zalegającej wydzieliny. Możesz zdecydować się na wodę morską hipertoniczną lub izotoniczną, w zależności od tego, jakich rezultatów oczekujesz.
Preparaty przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwobrzękowe
W walce z zapaleniem zatok (zwłaszcza jeśli stan zapalny zatok się nasila) czasem konieczne jest sięgnięcie po preparaty apteczne. Dzięki nim możliwe jest uzyskanie niemal natychmiastowej ulgi, a także skuteczny dalszy proces leczenia.
W leczeniu zatok warto zachować też różnorodność, ponieważ ich różne podłoża mogą sprawiać, że dopiero kilka metod leczenia wykaże się odpowiednią skutecznością.
