Kozieradka - właściwości

Kozieradka - właściwości i zastosowanie

Kozieradka Pospolita (Trigonella foenum-graecum L.) to roślina jednoroczna z rodziny motylkowatych. Inne jej potoczne określenie to grecka koniczyna. Uprawiana jest w Europie, w tym także w Polsce. Można ją spotkać również w rejonach Morza Śródziemnego. Zasiew tej rośliny prowadzi się także w Turcji, Indiach, czy Chinach. Doceniono ją ze względu na właściwości lecznicze jej nasion. W czynnościach medycznych była stosowana już od dawna. Jakie korzyści niesie ze sobą kozieradka? Kto powinien ją stosować i na jakie problemy pomoże zaradzić?

Pozyskiwanie nasion kozieradki

Uprawa tej rośliny odbywa się po to, by pozyskać nasiona. Aby możliwe było ich użycie, najpierw należy zaczekać aż dojrzeją. Następnie trzeba ją skosić i wymłócić, czego produktem finalnym są właśnie nasiona kozieradki. Ich właściwości znane są już od setek lat i chętnie wykorzystywane. Niejednokrotnie wykorzystuje się też wysuszone liście.

Jakie witaminy i inne składniki ma kozieradka

Kozieradka jest bardzo bogatym źródłem soli mineralnych, takich ja:

• wapń, magnez, żelazo, potas, sód, cynk oraz fosfor.
• Zawiera całą gamę witamin, a wśród nich: B6, PP, C i A.
• Jest bogata w substancje śluzowe składające się z galaktomannanów.
• W nasionach znajdują się również flawonoidy, m.in. witeksyna, izowiteksyna, czy wicenina. Mają one silne właściwości przeciwzapalne.
• W nasionach kozieradki obecna jest również cholina. Jest ona niezbędna do wytwarzania w ludzkim organizmie osłonek mielinowych. Te zaś chronią komórki nerwowe i odpowiadają za właściwe przewodnictwo nerwowe.
• Kozieradka ma znaczenie również w procesie koncentracji. Jej nasiona zawierają lecytynę, która pobudza układ nerwowy, wzmacnia proces zapamiętywania oraz zdolności koncentracji.

Zastosowanie kozieradki

Układ pokarmowy

Jak używać kozieradki, by skorzystać z jej cennych właściwości leczniczych i wpływu na ludzki organizm? Jej stosowanie powinny rozważyć osoby, które zmagają się z problemami układu pokarmowego.

• Polecana jest na brak apetytu. Jej nasiona pobudzają łaknienie. Zwiększają wydzielanie soku żołądkowego. Dzięki temu poprawia się trawienie pokarmów, a także przyswajanie witamin i minerałów.
• Kozieradka pospolita rekomendowana jest również we wsparciu leczenia choroby wrzodowej. Ma wysoką zawartość błonnika, skutecznie pobudza pracę jelit.
• Spożywanie nasion tej rośliny ma pozytywny wpływ na budowę błony śluzowej żołądka. Zabezpiecza ona przed działaniem substancji drażniących, takich jak m.in. kwas solny i pepsyna.
• Kozieradka zawiera sylimarynę. Można ją zatem wykorzystywać jako pomoc w łagodzeniu dolegliwości wątroby.
• Znajdziemy w niej saponiny steroidowe, dzięki którym łatwiejsze jest obniżenie złego cholesterolu.

Cukier we krwi oraz kondycja włosów

Kozieradka może być skuteczną pomocą również w walce z innymi dolegliwościami. Mogą ją stosować osoby, które zmagają się z problemem m.in. wypadania włosów.

• W kozieradce znajdują się pierwiastki takie jak selen, czy krzem. Ich obecność poprawia kondycję słabych i zniszczonych włosów. Jest również doskonałym antidotum na wypadające włosy, może również przyspieszać ich porost. Stosowanie kozieradki jako składnika wcierek do włosów jest bardzo popularne. Pomaga również na podrażnienia skóry głowy i ogółem na jej stany zapalne. W tym celu należy stworzyć specjalny kompres, który zawiera wodę, kwas octowy i sproszkowane nasiona kozieradki.
• Kozieradka pospolita może mieć wpływ również na poziom cukru we krwi. Odpowiada za to ok. 20-30% substancji śluzowych, składających się z galaktomannanów. Odpowiadają za wolniejsze opróżnianie żołądka. Hamują także wzrost glukozy, który najczęściej pojawia się w ludzkim organizmie tuż po posiłku. W kozieradce znajdują się także cztery hydroksyizoleucyny. Są to aminokwasy pobudzające uwalnianie insuliny. Są w niej także polifenole, które zwiększają wrażliwość tkanek na działanie insuliny. Ten proces również wpływa na poziom cukru we krwi i jego obniżenie.
• Nasiona kozieradki pobudzają czynność krwiotwórczą szpiku kostnego. Jednocześnie przyczynia się ona do zwiększenia ilości czerwonych krwinek. Zwiększa także odporność organizmu na patogenne szczepy bakterii.
• Kozieradka ma również działanie wykrztuśne. Stymuluje wytwarzanie śluzu. Dzięki temu daje możliwość szybszego usunięcia z układu oddechowego alergenów. Pomaga także w usuwaniu toksyn, które znajdują się w drogach moczowych. Ususzone liście przydadzą się również w procesie wsparcia leczenia górnych dróg oddechowych. Można stworzyć z nich herbatkę, którą zaleca się pić w ilości 2-3 szklanek dziennie.

Układ hormonalny

Na dobroczynne działanie kozieradki mogą zwrócić uwagę również kulturyści oraz osoby, które zajmują się na co dzień sportem. Wywiera ona bowiem wpływ na hormony, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W przypadku mężczyzn kozieradka pospolita wspiera produkcję jednego z najważniejszych męskich hormonów, czyli testosteronu. Dzięki temu sprzyja budowaniu masy mięśniowej. Co ważne, wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej.

Sporo mówi się również o właściwościach kozieradki w związku z hormonami żeńskimi. Dzięki obecności fitoestrogenu, który uznaje się za zamiennik estrogenu, wpływa na szeroko pojętą kobiecość:

• Warto ją stosować przy objawach menopauzy, a także przy bolesnych miesiączkach.
• Pobudza laktację u kobiet karmiących piersią.
• Podnosi libido i zwiększa ukrwienie miednicy, przez co może prowadzić do zwiększenia intensywności doznań seksualnych.
• Niektórzy uważają, że nasiona kozieradki są w stanie powiększyć biust.
• Wpływa na regularność cykli miesiączkowych i samą płodność.
• Wpływa na wygląd skóry, która staje się gładsza i zdrowsza.

Kozieradka pospolita w kuchni

Kozieradkę można stosować również w kuchni w postaci przyprawy. Warto wiedzieć, że jest jednym z podstawowych składników popularnej przyprawy curry w jej najbardziej tradycyjnym wydaniu. Bardzo często obecna jest w różnego rodzaju orientalnych przyprawach, które dodawane są do mięs.

Kozieradka pospolita ma charakterystyczny, intensywny zapach. Dzięki czemu idealnie wzbogaca smak drobiu, cielęciny, wołowiny, a także ryb. Jej spożywanie wraz z sosami, zupami i dressingami również jest pożądane. Możemy cieszyć się wówczas leczniczymi wartościami, a dodatkowo korzystać z aromatu, który ma istotny wpływ na smak całego dania.

Sproszkowane nasiona kozieradki wykorzystywane są również w cukiernictwie. Ich szczypta dodawana jest np. do chałwy. Wiele gospodyń domowych wykorzystuje je również podczas przygotowywania ciasta do pieczenia domowego chleba.

Ile Kozieradki dziennie

Porcje dzienne mogą się różnić w zależności od formy spożycia, celu i indywidualnych potrzeb. Oto ogólne wytyczne dotyczące spożycia jej:

• Nasiona: Dla większości osób zaleca się spożywanie około 1-2 łyżek nasion dziennie. Można je dodawać do potraw, koktajli, sałatek lub mielone na proszek i stosować jako przyprawę. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniej ilości płynów podczas spożywania nasion. Są one bogate w błonnik, który może wymagać dodatkowego nawodnienia.
• Ekstrakty i suplementy: Jeśli korzystasz z preparatów z kozieradki pospolitej, zawsze powinieneś stosować się do zaleceń producenta. Zwykle zalecana porcja suplementów mieści się w zakresie od 500 mg do 1500 mg dziennie. Jednak dawkowanie może się różnić w zależności od marki i celu suplementacji.
• Herbatka: Herbata z kozieradki jest innym sposobem spożycia tej rośliny. Można ją przygotować przez zalanie 1-2 łyżeczek nasion kozieradki wrzącą wodą. Tak przygotowany napój powinien się parzyć przez około 5-10 minut. Zalecane jest spożywanie 1-2 filiżanek herbatki dziennie.

Kozieradka - skutki uboczne, przeciwwskazania

Stosowanie nasion kozieradki ma wiele pozytywnych następstw. Warto jednak pamiętać, że nie możemy jej spożywać w nieograniczonych ilościach. Może to prowadzić do szeregu zaburzeń. Na co zatem uważać?

• Zdecydowanie ograniczyć spożywanie kozieradki powinny kobiety w ciąży. A to dlatego, że jej nadmiar może wywołać skurcze macicy, które doprowadzą do przedwczesnego porodu. Na początkowym etapie ciąży może również dojść do poronienia.
• Kozieradka pozpolita może zakłócić działanie niektórych leków przeciwzakrzepowych, dlatego należy na nią uważać przy ich przyjmowaniu.
• Zbyt duże ilości dziennie mogą doprowadzić do zaburzeń gospodarki hormonalnej. Czasem występują również duszności i wysypka.
• Intensywny zapach kozieradki może również wpłynąć na zmianę zapachu wydzielanego wraz z potem. Staje się on dość intensywny i mało przyjemny.

Właściwe dawkowanie kozieradki nie powinno wpływać na negatywne zmiany w organizmie człowieka. Warto zatem rozsądnie przyjmować jej ilości w naturalnej postaci. Przy suplementacji należy ściśle trzymać się zaleceń producentów. Dzięki temu będziemy bezpiecznie korzystać z jej dobroczynnego działania.

Kozieradka - podsumowanie

Prozdrowotne właściwości Kozieradki trudno przecenić. Wspomaga trawienie, reguluje poziom glukozy, ułatwia odchudzanie i wzmacnia odporność. A to tylko kilka z jej właściwości. Cały wachlarz jest dużo szerszy. Warto więc włączyć ją do swojego codziennego menu. Zarówno w formie suplementu, jak i przyprawy w kuchni.

Bibliografia:

• Król-Kogus B., Krauze-Baranowska M.: Kozieradka pospolita – źródło związków o aktywności hormonalnej?  Farmacja polska. 2012; 68(1):39-41
• Kania M., Derebecka N.,Surowce roślinne w cukrzycy typu 2, Postępy Fitoterapii 2010, 2: 76-84.
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Kozieradka_pospolita