Intensywny aromat imbiru kojarzy niemal każda osoba. Jest to roślina od setek lat stosowana w kuchni, jako dodatek do wielu potraw i napojów. Okazuje się, że jego spożywanie może przynieść wiele dobrego organizmowi. Zobacz, jakie są właściwości imbiru i kto powinien go stosować.
Korzeń imbiru był pierwszą przyprawą, która została sprowadzona do Europy. Obecnie jest ona znana niemal na całym świecie, chociaż największą popularnością cieszy się w krajach azjatyckich. Używa się go nie tylko w formie sproszkowanej do potraw, deserów, piwa, kawy. Młode kłącza imbiru można kandyzować w syropie cukrowym. Robi się z nich również wino. Jednak roślina ta jest ceniona nie tylko ze względu na swój niepowtarzalny smak i aromat, ale przede wszystkim za swoje właściwości prozdrowotne.
Imbir – podstawowe informacje
Imbir jest byliną, która należy do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Obejmuje aż 144 gatunki. Za najważniejszy z nich uważa się imbir lekarski, ponieważ to właśnie on jest rośliną jadalną i wykorzystywaną w przemyśle kosmetycznym.
Imbir jest rośliną uprawną. Obecnie nie występuje w stanie dzikim. Uprawia się go na terenach o ciepłym i wilgotnym klimacie – w Korei, Australii, Ameryce Środkowej, Chinach, Indiach, Nowej Gwinei, Afryce, na Madagaskarze, Jamajce i Florydzie. Z tego powodu powstają nowe chemotypy. Różnią się one pod względem jakości, ale też właściwości. Największymi eksporterami imbiru są Indie i Chiny.
Imbir jest rośliną i płonnych pędach, które mogą osiągać wysokość nawet do 1 metra. Posiada grube, mięsiste kłącze, które ma jasnobrązowy kolor. Jest ono silnie rozgałęzione. Pokrywają je łuskowate liście. Z łodygi w dwóch rzędach wyrastają liście. Są one duże i lancetowate. Kwiaty są grzbieciste i mają trzy żółtopomarańczowe płatki. Należy jednak pamiętać, że imbir w uprawie nie kwitnie. Jako surowiec zielarski, ale też w kulinariach, wykorzystywany jest korzeń imbiru. Pozyskuje się z niego również olejek eteryczny (olejek imbirowy).
Właściwości imbiru
Znaczenie żywieniowe imbiru jest oparte na cennych substancjach, które wchodzą w jego skład. Obecne są w nim następujące składniki mineralne:
Jednak to nie one są najważniejsze. Suszony i świeży imbir jest bogaty w oleożywice i szereg olejków lotnych. Zawartość tych drugich sięga nawet 3%. Są to m.in. monoterpeny i seskwiterpeny: zingiberol, α-farnezen, α-zingiberen, β-bisabolen, β-felandren, kamfen, gingerol, cyneol, linalol, limonen, geraniol, terpineol. Szczegółowy skład zależy przede wszystkim od miejsca pochodzenia imbiru.
Imbir ma specyficzny i bardzo silny aromat. Zapach imbirowy jest nieco słodkawy. Natomiast w smaku roślina ta jest ostra, paląca i lekko gorzka. Warunkują to olejki eteryczne - głównie gingerole.
Ponadto imbir zawiera substancje przeciwzapalne i przeciwutleniające, a także białka, skrobię, tłuszcze, kwasy organiczne. Wszystkie te składniki wpływają na właściwości prozdrowotne imbiru.
Warto zaznaczyć, że zaleca się spożywanie imbiru w formie świeżej. Zaobserwowano, że wykazuje ona wyższą bioaktywność. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby wykorzystywać również sproszkowany imbir.
Działanie imbiru na organizm człowieka
Regularne stosowanie imbiru może przynieść organizmowi wiele korzyści. Właściwości prozdrowotne tej rośliny są przedmiotem wielu badań naukowych prowadzonych na przestrzeni lat. Płynące z nich wnioski są bardzo obiecujące. Okazuje się, że imbir może wspierać organizm na wielu obszarach oraz przyczynić się do złagodzenia wielu nieprzyjemnych dolegliwości.
Działanie przeciwbólowe
Imbir wykazuje działanie przeciwbólowe. Odpowiada za nie obecny w nim gingerol – ta sama substancja, która nadaje roślinie charakterystyczny smak. Szczególnie dobrze sprawdza się w łagodzeniu dolegliwości bólowych ze strony żołądka, zębów, a także stawów.
Zaobserwowano również, że imbir może wspomóc łagodzenie bólu miesiączkowego. Dolegliwości w czasie menstruacji są związane ze wzrostem produkcji prostaglandyn w obrębie miednicy mniejszej. Składniki imbiru wykazują właściwości przeciwzapalne. Są one inhibitorem cyklooksygenazy – procesu, w czasie którego powstają enzymy niezbędne do syntezy prostaglandyn. Takie działanie stwierdzono w badaniach polegających na podawaniu imbiru w dawce 150-2000 mg dziennie.
Zapobieganie mdłościom i wymiotom
Kobietom, które zmagają się z mdłościami i wymiotami w czasie ciąży, polecany jest świeży imbir lub w postaci naparów. Właściwości tej rośliny powodują, że roślina ta wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu pokarmowego i procesy trawienne. Imbir pobudza wydzielanie śliny, soku żołądkowego i żółci. Może być on stosowany nie tylko przez ciężarne, ale również przez osoby, które zmagają się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego i szukają wsparcia w ich łagodzeniu.
Wpływ na ciśnienie krwi
Badania wskazują, że jeden ze składników olejku eterycznego zawartego w imbirze – cyneol – istotnie wpływa na ciśnienie tętnicze krwi. Obecne w nim substancje mogą korzystnie wpływać na naczynia krwionośne. Jest to cenna informacja dla osób, które chorują na nadciśnienie lub znajdują się w grupie ryzyka jego wystąpienia. Jednak pacjenci przyjmujący leki na obniżenie ciśnienia przed rozpoczęciem suplementacji muszą skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu.
Imbir w walce z przeziębieniem
Wiele osób stosuje imbir lekarski na infekcje górnych dróg oddechowych. Czy ma to swoje uzasadnienie? Okazuje się, że tak. Roślina ta wykazuje działanie rozgrzewające, napotne i przeciwzapalne. Tym samym wspiera układ odpornościowy w walce z patogenami. Jednocześnie zaobserwowano, że olejek zawarty w imbirze działa immunomodulująco. Oznacza to, że może wspierać ogólne funkcjonowanie układu immunologicznego.
Działanie przeciwmigrenowe
Ze względu na przeciwbólowe działanie imbiru, zaczęto przyglądać się mu bliżej w związku z łagodzeniem dolegliwości bólowych występujących przy migrenie. Wnioski okazały się zaskakujące. W kilku różnych testach zaobserwowano, że osoby przyjmujące imbir w połączeniu z lekiem przeciwbólowym zgłaszały bardziej zadowalające efekty i były gotowe do kontynuowania tego typu terapii.
Imbir przy zapaleniu stawów
Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe imbiru może być niezwykle cenne w przypadku niektórych chorób przewlekłych, które mają podłoże zapalne. Dotyczy to m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów. Zaobserwowano, że regularnie stosowany łagodzi ból, a także zmniejsza ograniczenie sprawności ruchowej. Trzeba jednak pamiętać, że chociaż wyniki badań są obiecujące, imbir nie jest lekiem. Jego stosowanie ma na celu jedynie wsparcie organizmu. Suplementację trzeba skonsultować z lekarzem.
Czy imbir może poprawić potencję?
Imbir jest uznawany za afrodyzjak. Szczególnie ma on znaczenie dla panów. Roślina ta może przyczynić się do poprawy potencji. Jest to związane z potencjalnym wpływem na rozszerzenie naczyń krwionośnych, co z kolei poprawia ukrwienie wszystkich tkanek – w tym narządów płciowych. Tym samym osiągnięcie i utrzymanie erekcji może być łatwiejsze. Należy przy tym zaznaczyć, że problemy z krążeniem są jednym z powodów obniżenia satysfakcji z życia seksualnego. Dlatego zaburzenia erekcji warto skonsultować z lekarzem.
Imbir na odchudzanie
Imbir jest chętnie stosowany przez osoby, które chcą zgubić zbędne kilogramy. Roślina ta wpływa korzystnie na przemianę materii. Tym samym może wspierać proces odchudzania. Trzeba jednak pamiętać, że suplementacja musi iść w parze z dobrze zbilansowaną dietą i regularną aktywnością fizyczną.
Jak stosować imbir?
Imbir może być stosowany jako dodatek do żywności. Do swoich ulubionych potraw warto dodawać świeże plastry korzenia imbiru lub przygotowany z niego proszek. Warto pamiętać, że jest on jednym ze składników curry. Imbir może być również dodatkiem do napojów.
Imbir jest dostępny również w postaci suplementów diety. Mają one postać tabletek, kapsułek, ampułek, napojów. Są one dostępne w dobrych sklepach zielarskich.
Przeciwwskazania do stosowania imbiru
Przed rozpoczęciem suplementacji preparatami z imbirem należy wcześniej skonsultować się z lekarzem. Roślina ta jest uznawana za bezpieczną. Jednak w niektórych przypadkach należy zachować szczególną ostrożność. Imbir nie powinien być stosowany przez osoby, które cierpią na refluks lub wrzody żołądka, ponieważ może powodować podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego. Uważać powinni też chorzy na nadciśnienie, którzy przyjmują leki.
Źródła:
-
P. Glibowski, A. Długołęcka, A. Grdeń, K. Toczek, Właściwości prozdrowotne imbiru, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2017, nr 2, s. 115–121.
-
E. Heidbohmer, Imbir. Lecznicze zastosowanie od A do Z, Wydawnictwo Vital, Białystok 2016.
-
D. Łażewska, K. Miętkiewska, E. Studzińska-Sroka, Imbir lekarski – roślina o właściwościach neuroochronnych, „Postępy Fitoterapii”, 2019, t. 20, nr 4, s. 268–276.
