Witamina E – właściwości

Witamina E jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nazywana jest witaminą młodości. W rzeczywistości to kompleks związków, które istotnie wpływają na zdrowie. Niekorzystny jest zarówno jej niedobór, jak i nadmiar. Dlatego warto wiedzieć, na co pomaga witamina E i jak ją zażywać.

Czym jest witamina E?

Witamina E to właściwie cała grupa organicznych związków chemicznych. Nazywana jest również mianem tokoferoli. Należy do niezbędnych składników pokarmowych, a jej działanie dla organizmu ludzkiego jest niezwykle istotne. Warto również wiedzieć, że jest ona rozpuszczalna w tłuszczach. To daje organizmowi możliwość jej magazynowania. Przechowywana jest m.in. w tkance tłuszczowej. Nie jest wydalana wraz z wodą, np. z moczem lub potem. To odróżnia ją między innymi od witaminy C.

Witamina E to silny przeciwutleniacz. Dzięki temu zwalcza wolne rodniki, które mogą być przyczyną wielu poważnych chorób. Chroni organizm przed stresem oksydacyjnym i chorobami, które mogą z niego wynikać. Niedobór tej witaminy może mieć dla organizmu negatywne skutki. Dlatego warto zadbać o jej odpowiedni poziom w organizmie. Można to zrobić dzięki suplementom diety, w których się znajduje. Kapsułki i krople to najpopularniejszy wybór, jeśli chodzi o formy suplementacji.

Właściwości witaminy E - działanie w organizmie

Działanie witaminy E w organizmie człowieka jest bardzo szerokie. To substancja, która bywa nazywana zarówno witaminą młodości, jak i witaminą płodności.

Najważniejsze właściwości witaminy E:

• zwalcza działanie wolnych rodników, chroni przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniem komórek,
• zapobiega powstawaniu zakrzepów,
• reguluje prawidłową krzepliwość krwi,
• pozwala na utrzymanie odpowiedniej przepuszczalności błon komórkowych,
• przeciwdziała także procesowi zlepiania się płytek krwi,
• pozwala utrzymać jak najwyższą wydolność mięśni,
• może także stanowić wsparcie dla narządu wzroku,
• może obniżać stężenie cholesterolu LDL we krwi (tzw. zły cholesterol),
• wpływa na spowolnienie procesów starzenia się skóry. Może zapobiegać zmarszczkom i dodawać cerze promienności,
• ma właściwości antyoksydacyjne. Wykorzystuje się ją w walce z zaburzeniami przemiany lipidów, a także przy chorobach serca i miażdżycy,
• o witaminę E powinny zadbać kobiety w trakcie planowania ciąży i kobiety ciężarne. Odpowiednie ilości tej witaminy wpływają na prawidłowy przebieg ciąży. Zapewnia prawidłowy rozwój układu nerwowego, a także narządu wzroku u płodu,
• suplementację powinni rozważyć również mężczyźni w czasie starań o potomstwo. Za jej sprawą męski organizm produkuje większe ilości nasienia.

Naturalna witamina E to ogrom dobroczynnego działania dla ludzkiego organizmu. Ma znaczenie w każdym wieku. Aby zapobiegać jej niedoborom, można stawiać na produkty żywnościowe bogate w tę witaminę. Można też korzystać z suplementów, w których się znajduje.

Główną funkcją witaminy E jest ochrona komórek przed działaniem wolnych rodników. Mogą one powodować uszkodzenia DNA, białek i lipidów w organizmie. Neutralizuje ona wolne rodniki, zapobiegając tym samym ich destrukcyjnemu wpływowi na komórki.

Odgrywa też ważną rolę w:

• utrzymaniu zdrowia skóry,
• poprawie układu odpornościowego,
• utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego.

Wpływa również na procesy przyswajania i wykorzystania witaminy K przez organizm.

Źródła witaminy E

Witamina E może być dostarczana do organizmu zarówno z suplementami, jak i w postaci pożywienia. Jej dobrym źródłem są produkty, które składają się z wysokiej jakości tłuszczy. Wśród nich znajdują się m.in.:

• oliwa z oliwek;
• olej słonecznikowy;
• migdały;
• orzechy laskowe.

Znajdziemy ją również w rybach, mleku i przetworach mlecznych, otrębach i płatkach owsianych. Duże ilości znajdują się także w mięsie drobiowym, szczególnie w kurczaku i indyku. Sporo jest jej też w niektórych warzywach i owocach:

• papryce,
• pomidorach,
• marchwi,
• szpinaku,
• brukselce,
• brzoskwiniach,
• morelach,
• czarna porzeczce.

Przy diecie ubogiej we wspomniane produkty warto postawić na suplementację. Wówczas pomocną będzie witamina E w tabletkach lub w postaci kropli.

Jakie jest zalecane dzienne spożycie witaminy E

Zalecane dzienne spożycie witaminy E różni się w zależności od wieku i płci. Oto ogólne zalecenia dla zdrowych osób:

• Dzieci (w wieku od 1 roku do 13 lat):

  • Niemowlęta (1-6 miesięcy): 4 mg (6 IU)
  • Dzieci (7-12 miesięcy): 5 mg (7.5 IU)
  • Dzieci (1-3 lata): 6 mg (9 IU)
  • Dzieci (4-8 lat): 7 mg (10.4 IU)
  • Dzieci (9-13 lat): 11 mg (16.4 IU)

• Młodzież i dorośli:

  • Mężczyźni (14 lat i starsi): 15 mg (22.4 IU)
  • Kobiety (14 lat i starsze): 15 mg (22.4 IU)
  • Kobiety w ciąży: 15 mg (22.4 IU)
  • Kobiety karmiące piersią: 19 mg (28.5 IU)

Należy jednak pamiętać, że zalecenia te dotyczą spożycia witaminy E z pożywieniem. W przypadku suplementacji porcje mogą być różne. Zależą od indywidualnych potrzeb, stanu zdrowia i zaleceń lekarza.

Warto również zauważyć, że długotrwałe przyjmowanie bardzo wysokich ilości witaminy E może być niekorzystne dla zdrowia. Dlatego ważne jest zachowanie umiaru i nie przekraczanie zalecanych porcji.

Objawy niedoboru witaminy E

Do najczęstszych objawów niedoboru witaminy należy:

• kłopoty z koncentracją;
• blada cera;
• przewlekłe zmęczenie, nawet przy odpowiedniej ilości odpoczynku;
• rozdrażnienie i wahania nastroju;
• zaburzenie widzenia;
• wypadanie włosów;
• większe ryzyko wystąpienia infekcji, zwiększona podatność;
• bolesność mięśni, ryzyko wystąpienia zaników;
• zaburzenia neurologiczne.

Niedobór witaminy E nie występuje zbyt często, niemniej daje dość uciążliwe objawy. Zazwyczaj narażone są na niego osoby, u których dochodzi do zaburzeń w związku ze wchłanianiem tłuszczy. Większe ryzyko niedoboru witaminy E mają również chorzy na celiakię i mukowiscydozę.

Nadmiar witaminy E

Nadmiar witaminy E może być dla organizmu szkodliwy, podobnie jak jej niedobór. Nie są to jednak częste sytuacje, ponieważ nadwyżka jest metabolizowana i usuwana z organizmu.

Trudno jest doprowadzić do stanu nadmiaru tej witaminy, jeśli spożywamy ją tylko w postaci żywności. Jeśli jednak stosujemy suplementy diety i długotrwale zażywamy zbyt wysoką ilość, może dojść do przedawkowania. Dlatego bardzo ważne jest, by stosować suplementy ostrożnie, zgodnie z zaleceniami producenta. Pod żadnym pozorem nie należy przekraczać wskazanych przez niego porcji.

Szczegóły dotyczące przyjmowania poszczególnych preparatów znajduję się na ich opakowaniach. Należy bezwzględnie się do nich stosować.

Kiedy brać witaminę E

Bibliografia:

1. A. Zielińska i in., Tokoferole i tokotrienole jako witamina E, Chemik 2014.
2. B. Milanovic, Witamina E - co kryje świat tokoferoli?, Świat Przemysłu Farmaceutycznego 2016.
3. W. Czerwonka i in., Zastosowanie witaminy E w kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna, 2019.