Melatonina a tycie – czy to ma związek?

Melatonina a tycie – czy to ma związek?

Pierwsze, co przychodzi na myśl po przeczytaniu hasła „melatonina a tycie”, jest pytanie, czy przyjmowanie melatoniny ma związek ze wzrostem masy ciała. Choć od razu na to pytanie można odpowiedzieć przecząco, to jest jednak wiele zależności, które są pomiędzy melatoniną a zmianą masy ciała. Warto o nich wiedzieć, by móc prowadzić zdrowszy tryb życia, odpoczywać bardziej efektywnie, a jednocześnie móc dbać o swoją sylwetkę.

Co to jest melatonina?

Melatonina nazywana jest hormonem ciemności i hormonem snu. Wydzielana jest przez szyszynkę, przede wszystkim po zapadnięciu zmroku. Działanie melatoniny sprawia, że stajemy się coraz bardziej senni, aż w końcu zasypiamy, by w ten sposób móc możliwie najbardziej efektywnie zregenerować organizm. To bardzo ważny proces inicjowany przez szyszynkę, która pomaga człowiekowi regulować cykl dnia i nocy. To między innymi dlatego najwyższe stężenie melatoniny w organizmie ma miejsce w godzinach od północy do ok. trzeciej rano. Melatonina wpływa na jakość snu i czuwania, pomaga zasnąć, a następnie zdrowo przespać określony czas, przede wszystkim w nocy.

Dodatkowo warto wiedzieć, że melatonina ma właściwości przeciwutleniające i zwiększające odporność. Jest to bezpośrednio powiązane z tym, że pomaga w odpowiedniej, efektywnej regeneracji organizmu. Dzięki temu wszystkie zachodzące w nim procesy mogą być sprawniejsze. Naturalne wytwarzanie melatoniny przez organizm ogranicza również konieczność przyjmowania leków, które mogą ograniczyć zaburzenia snu. Melatonina często jest zastępowana barbituranami, czy benzodiazepiną, jednak są to sztuczne substancje. Z kolei przyjmowanie melatoniny nawet z zewnątrz nadal gwarantuje substytut naturalnego hormonu.

Melatonina a tycie – jak to może się łączyć?

Niedobór melatoniny w organizmie człowieka jest bezpośrednio związany z tym, że pojawiają się zaburzenia snu. Niewystarczająca ilość efektywnego odpoczynku kończy się natomiast rozregulowaniem rytmu dobowego, co ma niekorzystny wpływ na organizm i może powodować wzrost masy ciała. Łatwo zatem wyciągnąć słuszny wniosek, że to nie przyjmowanie melatoniny, lecz jej niedobór może wywoływać przyrost masy ciała.

Warto również wspomnieć, że melatonina jest hormonem produkowanym przez szyszynkę, zatem nie ma związku z metabolizmem. Jednak jej niedobór wywołuje skutki w postaci szybszego i częstszego odczuwania głodu (rozregulowanie produkcji leptyny), a także częstsze wydzielanie kortyzolu (hormonu stresu). Za sprawą tych mechanizmów częściej jesteśmy zmęczeni, towarzyszy nam zdenerwowanie, a to sprawia, że chętniej sięgamy po produkty przetworzone, z dużą ilością cukru lub niezdrowych tłuszczy. To istotnie wpływa na wzrost masy ciała. Okazuje się zatem, że melatonina nie powoduje przyrostu tkanki tłuszczowej, jednak jej niedobór może już na to wpływać.

Zaburzenia snu – czym mogą grozić i jak sobie z nimi radzić?

Zaburzenia snu to dość poważny problem, który może prowadzić do szeregu niepożądanych skutków. W związku z zaburzeniami utrudniony jest efektywny odpoczynek, który jest gwarantem odpowiedniego funkcjonowania organizmu. Na skutek zaburzeń snu organizm człowieka jest narażony na wiele uciążliwych skutków. Możemy tutaj wymienić:

• obniżenie odporności;
• problemy z pamięcią i koncentracją;
• rozdrażnienie i wahania nastroju;
• większa podatność na stres i ograniczenie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami stresowymi;
• upośledzenie funkcji motorycznych;
• niekontrolowany przyrost masy ciała;
• bóle głowy, zawroty głowy.

Długotrwałe pozostawanie w stanie chronicznego niedoboru snu może się skończyć poważnymi chorobami, wśród których należy wymienić cukrzycę, depresję, czy zaburzenia miesiączkowania. Niedobory snu sprzyjają również pogorszeniu się wyglądu, m.in. skóry, włosów, paznokci. Przyspieszają procesy starzenia, a także mogą wpływać na zmniejszenie popędu seksualnego.

Jak radzić sobie z niedoborem snu?

Uczucie senności to dla wielu osób z zaburzeniami snu wręcz wymarzony stan. Dlatego warto działać tak, by wpływać na organizm i pozwolić mu wejść w fazę efektywnego odpoczynku. Jak to zrobić? Najlepiej:

• Zadbać o odpoczynek w ciemnym miejscu. Początek wydzielania melatoniny ma miejsce ok. 19:00, melatonina uaktywnia się ok. 22:00. Jednak spory związek z tym ma przebywanie w półmroku i ciemności, kiedy to organizm zabiera się za produkcję melatoniny o wiele efektywniej.
• Unikać spożywania posiłków na ok. 2 godziny przed snem. To również zaburza wydzielanie melatoniny, a w konsekwencji może przyczynić się do powstawania zaburzeń snu. Pora snu powinna mieć miejsce po kilku godzinach od ostatniego posiłku.
• Warto zadbać o odpowiednie wyciszenie przed snem. Uspokojenie myśli i krótka, prosta medytacja przed snem może sprawić, że ciało zareaguje zwiększoną produkcją melatoniny, a to zapewni spokojniejszy i bardziej efektywny sen.
• Suplementacja melatoniną również jest dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza u osób, które obserwują u siebie wyraźne problemy ze snem. Suplementy i leki zawierające melatoninę polecane są głównie osobom z rozregulowanym rytmem dobowym, m.in. podróżującym, pracującym na zmiany (w tym również zmiany nocne), osobom z zespołem opóźnionej fazy snu, a także osobom z innymi zaburzeniami snu, czego efektem jest m.in. zmęczenie w ciągu dnia.

Nadmiar melatoniny w organizmie człowieka – czy jest niebezpieczny?

Czy możliwe jest przedawkowanie melatoniny? Długotrwałe zażywanie melatoniny w dawkach, które znacząco przekraczają zalecenia lekarzy lub producentów konkretnych specyfików, może prowadzić do objawów, jakie daje przedawkowanie melatoniny. Wymienić tutaj można:

• nudności;
• senność i zmęczenie;
• stany depresyjne;
• koszmary.

Tego typu objawy również mogą niekorzystnie wpływać na masę ciała, dlatego warto mieć na uwadze zażywanie melatoniny w odpowiednich ilościach. To pomoże wypracować konkretny rytm snu, z pomocą którego organizm zacznie wypoczywać bardziej efektywnie. Warto również wiedzieć, że profilaktyczne zażywanie melatoniny nie jest wskazane. Powinny ją przyjmować tylko osoby, które mają problemy ze snem.

Zobacz również: https://www.sklepzycia.pl/pl/n/Zen-szen-syberyjski-wlasciwosci-i-zastosowanie/257

Bibliografia:

1. P. Siwak, Melatonina i jej rola w organizmie, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022.