Miłorząb japoński – uprawa
Miłorząb japoński (Ginkgo biloba) został uznany za żywą skamielinę. Jest to drzewo, które potrafi przetrwać do czterech tysięcy lat. Jako gatunek występuje na Ziemi od czasów ery mezozoicznej, a to oznacza, że miłorząb japoński mógł rosnąć na naszej planecie nawet 250 milionów lat temu. To czyni go jednym z najstarszych znanych gatunków. Jak wygląda uprawa miłorzębu i na co zwracać przy niej uwagę?
Czym jest miłorząb japoński?
Miłorząb japoński to długowieczna roślina, która jako gatunek pojawiła się na Ziemi najprawdopodobniej ok. 250-270 milionów lat temu. W niezmienionej formie przetrwała do dziś, a to czyni z niej prawdopodobnie najstarsze drzewo świata. Co ciekawe, wcale nie pochodzi z Japonii. Jej naturalne występowanie to teren południowo-wschodniej części Chin, jest to gatunek endemiczny. Właściwa nazwa miłorzębu japońskiego to miłorząb dwuklapowy, jednak do Europy po raz pierwszy przybył właśnie z Japonii i w Japonii jest też często uprawiany jako dekoracyjne drzewo. Dlatego też najbardziej popularna nazwa miłorzębu określana jest słowem „japoński”. Ciekawostką jest rosnący w ogrodzie przypałacowym w Łańcucie najstarszy znany okaz w Polsce. Najprawdopodobniej pochodzi z początku XVIII wieku.
Jak wygląda miłorząb dwuklapowy?
Miłorząb dwuklapowy zniesie bardzo wiele i można go uprawiać również w Polsce. Często spotykamy go na skwerach i w parkach, bo nie sposób nie dostrzec jego dekoracyjnych walorów. Drzewo to może osiągać wysokość nawet 20-30 metrów, ale trzeba czekać bardzo długo, żeby urosło do takich rozmiarów. Po 20 latach uprawy będziemy mieć bowiem do czynienia z drzewkiem, którego wysokość nie przekracza pięciu metrów. W miarę upływu czasu zmienia się również korona miłorzębu. Najpierw jest piramidalna i regularna. Następnie na tej regularności traci i staje się asymetryczna.
Charakterystyczny kształt mają liście miłorzębu dwuklapowego. Mają rozwidlające się unerwienie i przypominają wachlarz. Jesienią przebarwiają się na żółto. Miłorząb japoński to także roślina dwupienna. Kwiaty męskie przypominają kostki w żółtawym kolorze, natomiast kwiaty żeńskie to osadzone na długich szypułkach drobne kuleczki. Nasiona miłorzębu przypominają śliwki w żółtym kolorze, otoczone mięsistą osnówką. Mają nieprzyjemny zapach i lepiej ich nie dotykać.
Dlaczego warto uprawiać miłorząb japoński?
Uprawa miłorzębu dwuklapowego jest dobrym pomysłem nie tylko ze względu na jego walory dekoracyjne, ale również cenne właściwości lecznicze, które posiadają liście miłorzębu dwuklapowego. Znajduje się w nich wiele cennych substancji, m.in. flawonoidy, terpeny, fitosterole, a także witaminy i minerały. Liście miłorzębu wykorzystuje się do tworzenia różnego rodzaju produktów o działaniu prozdrowotnym, m.in. suplementów diety w postaci tabletek i kapsułek, herbat, naparów i ekstraktów. Regularne spożywanie miłorzębu dwuklapowego wpływa pozytywnie na procesy pamięciowe człowieka, jego układ krwionośny, sercowo-naczyniowy, a także pracę mózgu. Poleca się go osobom, które szykuję się do wzmożonego wysiłku umysłowego. Miłorząb japoński może być także profilaktyką chorób takich jak miażdżyca i cukrzyca, czy chorób neurodegeneracyjnych.
Uprawa miłorzębu japońskiego – co trzeba wiedzieć?
Miłorząb japoński jest mało wymagającą rośliną, która poradzi sobie nawet w trudnych warunkach atmosferycznych. Powinien rosnąć na słonecznych lub mało zacienionych stanowiskach naturalnych, które osłonięte są od wiatru. Ginkgo biloba nie wzruszają ani mroźne zimy, ani zanieczyszczenia powietrza, radzi sobie z nimi doskonale. Najlepiej posadzić miłorząb dwuklapowy na określonym podłożu:
- gleba żyzna, próchniczna;
- podłoże o odczynie lekko kwaśnym;
- przepuszczalne i jednocześnie dość wilgotne.
Młode rośliny warto osłonić przed mrozem, jednak starsze, kilkuletnie egzemplarze są już mrozoodporne. Mogą wytrzymać nawet w temperaturze -30 stopni Celsjusza.
Sadzenie miłorzębu
Miłorząb dwuklapowy jest odporny na wiele czynników, które ograniczają możliwości wzrostu innym roślinom. Niestraszne mu promieniowanie, zasolenie gleby, bakterie, wirusy, grzyby i zanieczyszczenia powietrza. Jest także odporny na choroby i ataki szkodników. Drzewka miłorzębu można sadzić zarówno jesienią, jak i wiosną. Warto je przenosić wtedy, gdy mają dobrze uformowaną bryłę korzeniową, jednak miejsce powinno być wybrane raz na zawsze, bo to rodzaj drzew, które nie lubią być przenoszone w inne miejsca. W upalne dni warto obficie podlewać roślinę, z pewnością jej to pomoże w bezproblemowym wzroście. Dotyczy to jednak najmłodszych egzemplarzy, ponieważ kilkuletnie drzewa świetnie sobie radzą w okresie bezdeszczowym.
Nawożenie i przycinanie miłorzębu
Miłorząb dwuklapowy nie wymaga nawożenia, jest rośliną bardzo łatwą w pielęgnacji. Warto pamiętać o regularnym plewieniu młodych drzewek, by na tym etapie pojawiające się chwasty nie zabierały drzewu ważnych składników odżywczych. Drzewka tego typu można również przycinać, ale nie jest to wymogiem odpowiedniej pielęgnacji. Dlatego roślina sprawdzi się zarówno u kogoś, kto chce stworzyć z niej własne drzewo na styl bonsai, ale również u kogoś, kto chce pozostawić sprawę naturze i pozwolić koronie drzew rozwijać się wedle własnego uznania. Jeśli zależy nam na owocach miłorzębu, obok siebie należy posadzić zarówno egzemplarze męskie, jak i żeńskie
Liście miłorzębu – kiedy zbierać?
Nawet drzewa rosnące w przydomowych ogrodach wypuszczają liście o cennych właściwościach zdrowotnych. Dlatego warto je zbierać i wykorzystywać. Folium Ginkgo Bilobae to bowiem bogactwo cennych składników. Najlepiej zbierać je jesienią, tuż po tym, jak zaczynają żółknąć i opadać. Następnie należy je wysuszyć. By to zrobić, warto ułożyć liście w miejscach zacienionych, cienkimi warstwami. Miejsca powinny być również przewiewne i suche. Bardzo często słusznie wykorzystywane do tego są strychy, czy budynki gospodarcze. Z wcześniej wysuszonych liści można przyrządzać napary, które prozdrowotnie działają na ludzki organizm.
Bibliografia:
- T. Bodalski, Ginkgo biloba L. – miłorząb dwuklapowy (chemizm i działanie biologiczne), Czytelnia Medyczna.
