Cholesterol to rodzaj tłuszczu, który występuje naturalnie w organizmie ludzkim. Jest niezbędny do wielu jego funkcji. Jest kluczowym składnikiem błon komórkowych oraz prekursorem niektórych hormonów i witaminy D. Wpływa także na produkcję kwasów żółciowych, które pomagają w trawieniu tłuszczów.
Cholesterol krążący we krwi może być produkowany przez wątrobę lub pochodzić z pożywienia. Zbyt duża ilość cholesterolu we krwi może prowadzić do odkładania się go w ścianach naczyń krwionośnych. To z kolei zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, zawał serca czy udar mózgu.
Dlatego ważne jest monitorowanie poziomu cholesterolu we krwi. Kluczowe jest dbanie o odpowiedni jego poziom. Ważna jest:
- zdrowa dieta,
- regularna aktywność fizyczna.
oraz kontrolę czynników ryzyka, takich jak:
- palenie papierosów,
- nadwaga,
- brak aktywności fizycznej.
Cholesterol we krwi
Cholesterol dzieli się na kilka głównych frakcji, z których najważniejsze są:
- LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości) - nazywane potocznie "złym" cholesterolem. Mogą przyczyniać się do odkładania się cholesterolu na ścianach naczyń krwionośnych, co zwiększa ryzyko chorób serca.
- HDL (lipoproteiny o dużej gęstości) - określane jako "dobry" cholesterol. Mają zdolność usuwania nadmiaru cholesterolu z krwi i transportowania go z powrotem do wątroby w celu wydalenia. To może pomagać w ochronie organizmu przed chorobami serca.
- Trójglicerydy - inne tłuszcze krążące we krwi. które mogą być związane z ryzykiem chorób serca, zwłaszcza gdy ich poziom jest podwyższony.
Optymalne poziomy cholesterolu we krwi mogą się nieco różnić. Głównie w zależności od wieku, płci i obecność innych czynników ryzyka chorób serca.
Ogólne zalecenia dotyczące poziomów cholesterolu we krwi to:
- LDL (zły cholesterol): Zwykle niższe wartości LDL są preferowane, szczególnie u osób z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Ogólne zalecenie to utrzymywanie poziomu LDL poniżej 100 mg/dL (2,6 mmol/l).
- HDL (dobry cholesterol): Wyższe wartości HDL są pożądane, ponieważ chronią one przed chorobami serca. Zalecane poziomy HDL to co najmniej 40 mg/dL (1,0 mmol/l) u mężczyzn i co najmniej 50 mg/dL (1,3 mmol/l) u kobiet.
- Trójglicerydy: Poziomy trójglicerydów powinny być utrzymywane poniżej 150 mg/dL (1,7 mmol/l).
Dokładne zalecenia dotyczące poziomów cholesterolu mogą być określone przez lekarza. Podejmuje on decyzję na podstawie indywidualnych czynników ryzyka pacjenta. Regularne badania krwi są kluczowe dla monitorowania poziomów cholesterolu i oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Jak można regulować poziom cholesterolu we krwi
Regulowanie poziomu cholesterolu we krwi może być osiągnięte poprzez zdrowy styl życia. Lekarz może także zapisać odpowiednie leki w przypadku osób o podwyższonym ryzyku chorób sercowo-naczyniowych. Oto kilka sposobów, które mogą pomóc w regulowaniu poziomu cholesterolu:
-
Zdrowa dieta: Ograniczenie spożycia nasyconych i trans-tłuszczów może pomóc w obniżeniu poziomu "złego" cholesterolu (LDL) we krwi. Zamiast tego zaleca się spożywanie większej ilości zdrowych tłuszczów, takich jak jednonienasycone i wielonienasycone tłuszcze. Mogą one podnieść poziom "dobrego" cholesterolu (HDL). Dieta bogata w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 oraz chude źródła białka może pomóc w obniżeniu poziomu LDL.
-
Regularna aktywność fizyczna. Regularne wykonywanie ćwiczeń, takich jak chodzenie, jogging, pływanie czy jazda na rowerze, może pomóc w podniesieniu poziomu "dobrego" cholesterolu (HDL). Może także wpłynąć na obniżeniu poziomu "złego" cholesterolu (LDL) oraz trójglicerydów.
-
Zrzucanie nadwagi. Nadmierna masa ciała może zwiększać poziom "złego" cholesterolu (LDL) i trójglicerydów, a jednocześnie obniżać poziom "dobrego" cholesterolu (HDL). Zmniejszenie wagi poprzez zdrową dietę i regularną aktywność fizyczną może pomóc w regulowaniu poziomu cholesterolu.
-
Unikanie palenia papierosów. Palenie papierosów może obniżać poziom "dobrego" cholesterolu (HDL) i zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Rzucenie palenia może pomóc w poprawie poziomu cholesterolu i ogólnego zdrowia serca.
-
Regularne badania lekarskie. Regularne monitorowanie poziomu cholesterolu we krwi jest kluczowe dla oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Pozwoli także wdrożyć plan leczenia, jeśli to konieczne. Osoby z podwyższonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych mogą wymagać leczenia farmakologicznego. Stosuje się wówczas statyny, które pomagają obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Jest jednak wiele przesłanek sugerujących, że leki takie mogą być szkodliwe. W związku z tym warto najpierw wdrożyć naturalne sposoby na obniżenie cholesterolu. Dopiero kiedy okażą się one nieskuteczne, należy wdrożyć farmaceutyki.
Suplementy na cholesterol
Kilka suplementów diety i ziół może być użytecznych w pomocy regulacji poziomu cholesterolu. Poniżej wymieniam kilka z nich:
-
Omega-3. Kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdują się głównie w rybach tłustych, mogą pomóc w obniżeniu poziomu trójglicerydów we krwi. Suplementy zawierające kwasy omega-3, takie jak olej rybi, mogą być skutecznym dodatkiem do diety w celu poprawy profilu lipidowego.
-
Niacyna (witamina B3). Niacyna może pomóc w podnoszeniu poziomu "dobrego" cholesterolu (HDL) oraz obniżaniu poziomu "złego" cholesterolu (LDL) i trójglicerydów. Jednak zastosowanie niacyny jako suplementu wymaga nadzoru lekarskiego ze względu na możliwe skutki uboczne. Mogą pojawić się bowiem zaczerwienienie skóry i problemy żołądkowe.
-
Witamina D. Niektóre badania sugerują, że niedobór witaminy D może być związany z niekorzystnym profilem lipidowym. Suplementacja witaminy D może pomóc w podnoszeniu poziomu "dobrego" cholesterolu (HDL) i zmniejszeniu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
-
Drożdże czerwonego ryżu: Jest to naturalny produkt otrzymywany z fermentacji ryżu przez grzyb Monascus purpureus. Zawiera on substancję chemiczną o nazwie monakolin K. Jest ona naturalną statyną i może pomagać w obniżaniu poziomu "złego" cholesterolu (LDL).
-
Czosnek. Czosnek zawiera związki siarkowe, które mogą pomóc w obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi poprzez zmniejszenie wchłaniania cholesterolu w jelitach. Może być spożywany jako część codziennej diety lub jako suplement.
-
Niektóre substancje, takie jak sitosterole roślinne i włókna pokarmowe (np. pektyny, guar) mogą pomóc w obniżaniu poziomu cholesterolu poprzez wiązanie żółci w jelicie. Zmniejsza to wchłanianie cholesterolu z jelit do krwi.
Pamiętaj, że suplementy diety powinny być traktowane jako dodatek do zdrowej diety i stylu życia, a nie jako zamiennik. W przypadku problemów z cholesterolu zawsze najlepiej skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia odpowiednich strategii leczenia i suplementacji.
Suplementy na cholesterol - podsumowanie
Naturalna regulacja poziomu cholesterolu we krwi obejmuje szereg strategii opartych na zdrowym stylu życia oraz wykorzystaniu suplementów diety.
Kluczowym elementem jest odpowiednia dieta, która powinna być bogata w zdrowe tłuszcze, takie jak jednonienasycone i wielonienasycone tłuszcze znalezione w:
- oliwie z oliwek,
- awokado,
- orzechach i nasionach.
Jednocześnie należy ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych i trans. Mogą one bowiem podnosić poziom "złego" cholesterolu (LDL).
Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza ćwiczenia aerobowe, pomaga w obniżeniu poziomu LDL i triglicerydów. Jednocześnie podnoszą poziom HDL.
Ważne jest także utrzymanie zdrowej masy ciała poprzez zrównoważoną dietę i regularną aktywność fizyczną. Nadwaga i otyłość mogą zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i wpływać negatywnie na poziom cholesterolu. Ponadto rzucenie palenia papierosów może pomóc w poprawie profilu lipidowego.
W przypadku osób o podwyższonym ryzyku chorób sercowo-naczyniowych, suplementy diety takie jak:
- omega-3,
- niacyna,
- witamina D,
- drożdże czerwonego ryżu,
- czosnek,
- sitosterole roślinne,
- włókna pokarmowe - błonnik,
mogą pomóc w regulacji poziomu cholesterolu.
W przypadku problemów z układem krążenia zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek suplementów diety.