Żeń-szeń indyjski, znany także jako ashwagandha (Withania somnifera), jest rośliną leczniczą szeroko stosowaną w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Jest ceniony za swoje właściwości adaptogenne, co oznacza, że pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem. Ashwagandha ma wiele korzyści zdrowotnych, w tym:
- Wzmacnianie odporności. Może wspierać układ odpornościowy i pomagać w walce z infekcjami.
- Redukcja stresu i lęku. Jest znana z działania uspokajającego, redukującego poziom kortyzolu, hormonu stresu.
- Poprawa jakości snu. Może wspomagać zdrowy sen.
- Poprawa wydolności fizycznej i umysłowej. Jest stosowana w celu zwiększenia energii i koncentracji.
- Wspomaganie zdrowia tarczycy. Może pomóc w regulacji hormonów tarczycy.
Żeń-szeń indyjski jest stosowany zarówno w formie kapsułek, proszku, jak i herbat. Jest coraz popularniejszy jako naturalny suplement w medycynie zachodniej.
Indyjski żeń-szeń, czyli Ashwagandha w medycynie naturalnej
Żeń-szeń indyjski jest rośliną o szerokim zastosowaniu w medycynie tradycyjnej, szczególnie ajurwedyjskiej. Jest ceniony za swoje wszechstronne właściwości zdrowotne. Jego głównym działaniem jest wspieranie organizmu w radzeniu sobie ze stresem. Działa bowiem jako adaptogen, co oznacza, że pomaga stabilizować reakcje na stres oraz chronić przed jego negatywnymi skutkami. Dzięki temu regularne stosowany może pomóc w redukcji poziomu kortyzolu, hormonu stresu. To z kolei wpływa na poprawę nastroju i zmniejszenie odczuwania lęku.
Kolejną zaletą ashwagandhy jest jej pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne i umysłowe. Stosowana regularnie, może wspierać poprawę koncentracji, pamięci i ogólnej wydolności umysłowej. Jest to szczególnie korzystne dla osób, które prowadzą intensywny tryb życia. Ashwagandha jest także znana z działania wzmacniającego układ odpornościowy, co może pomóc w ochronie organizmu przed infekcjami. Dzięki swoim właściwościom regenerującym przyczynia się również do poprawy jakości snu. Jest to istotne dla osób cierpiących na bezsenność lub problemy ze snem.
W medycynie naturalnej ashwagandha jest stosowana także w przypadku problemów hormonalnych. Zwłaszcza tych związanych z tarczycą. Może wspomagać regulację poziomów hormonów tarczycy, co jest istotne dla osób zmagających się z zaburzeniami pracy tego gruczołu. Wreszcie, roślina ta bywa wykorzystywana jako środek poprawiający ogólną wydolność fizyczną. Pomaga w regeneracji po wysiłku oraz w budowaniu siły mięśniowej, co czyni ją popularnym suplementem diety wśród sportowców.
Kto powinien unikać produktów z Żeń-szenia indyjskiego
Żeń-szeń indyjski (ashwagandha) jest ogólnie uważany za bezpieczny. Istnieją pewne grupy, które powinny go unikać lub zachować ostrożność w jego stosowaniu.
Kobiety w ciąży powinny unikać ashwagandhy, ponieważ może ona wywoływać skurcze macicy. To zaś stwarza ryzyko poronienia.
Osoby z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak:
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- toczeń,
- stwardnienie rozsiane,
również powinny unikać korzenia żeń-szenia indyjskiego. Może on stymulować układ odpornościowy, co może zaostrzać objawy tych chorób.
Ci, którzy cierpią na schorzenia związane z tarczycą, powinni również zachować ostrożność. Ashwagandha może wpływać na poziom hormonów tarczycy. Osoby z nadczynnością tarczycy lub przyjmujące leki na choroby tarczycy powinny skonsultować jej stosowanie z lekarzem.
Osoby przyjmujące leki:
- na ciśnienie krwi,
- na cukrzycę,
- uspokajające,
- nasenne,
powinny skonsultować stosowanie ashwagandhy z lekarzem. Żeń-szeń indyjski może wchodzić w interakcje z tymi produktami, wzmacniając ich działanie lub wywołując niepożądane skutki uboczne.
Wreszcie, osoby z alergią na rośliny z rodziny psiankowatych (do której należy ashwagandha) powinny unikać jej stosowania. Pozwoli to uniknąć reakcji alergicznych.
W jakiej formie najlepiej przyjmować żeń-szeń indyjski jako suplement diety
Żeń-szeń indyjski (ashwagandha) jest dostępny jako suplement diety w kilku różnych formach. Wybór odpowiedniej zależy od indywidualnych preferencji oraz celów, jakie chce się osiągnąć. Najczęściej spotykane formy to proszek, kapsułki, ekstrakt oraz napary (herbaty).
Ashwagandha w postaci proszku jest jedną z najstarszych i najczęściej stosowanych form w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Proszek można łatwo dodawać do napojów, smoothie, jogurtu, a nawet posiłków. Jest to elastyczna forma, która pozwala na dostosowanie dawki, jednak ze względu na specyficzny, gorzki smak nie każdemu może odpowiadać. W tradycji ajurwedyjskiej proszek często miesza się z mlekiem i miodem, co pomaga złagodzić jego smak.
Kapsułki i tabletki to wygodna opcja, szczególnie dla osób, które chcą uniknąć smaku ashwagandhy. Kapsułki są standaryzowane, co oznacza, że zawierają dokładnie określoną ilość substancji aktywnych, co ułatwia kontrolę dawki. Jest to idealna forma dla osób ceniących prostotę i chcących mieć pewność co do spożywanej ilości.
Ekstrakt z ashwagandhy to skoncentrowana forma, która zawiera większe stężenie składników aktywnych. Ekstrakt jest zazwyczaj silniejszy niż proszek, dlatego wymaga mniejszej dawki. Często dostępny w postaci kropli lub płynów, może być łatwo dodawany do napojów. Ta forma może być bardziej skuteczna dla osób potrzebujących szybszego działania, zwłaszcza w kontekście redukcji stresu czy lęku.
Ashwagandha jest również dostępna w formie herbaty lub naparów, które są łagodniejsze i bardziej relaksujące. Może to być dobra opcja dla osób, które preferują wolniejsze, bardziej subtelne działanie, idealne na wieczorne uspokojenie przed snem.
Wybór formy suplementu diety z ashwagandhą zależy więc od preferencji użytkownika oraz celu stosowania. Kapsułki są wygodne, proszek oferuje elastyczność, a ekstrakt działa szybciej i silniej.
Żeń-Szeń Indyjski - bibliografia
1. Vijay R. Ambiye i in.;Clinical Evaluation of the Spermatogenic Activity of the Root Extract of Ashwagandha (Withania somnifera) in Oligospermic Males: A Pilot Study; Hindawi; Volume 2013 |Article ID 571420; [data dostępu: 20.01.2020]
2. An investigation into the stress-relieving and pharmacological actions of an ashwagandha (Withania somnifera) extract. Medicine (Baltimore). 2019.
3. Uchwała nr 7/2020 Zespołu ds. Suplementów Diety z dn. 7 lutego 2020 w sprawie wyrażenia opinii dotyczącej stosowania Withania Somnifera (L.) Dunal jako składnika suplementów diety.
4. Sunil C. Kaul, Renu Wadhwa, Science of Ashwagandha: Preventive and Therapeutic Potentials, Springer, 2017
