Dodatkowa suplementacja witaminy C jest bardzo popularna. Właściwości tej substancji są szeroko znane. Ponadto jest ona jednym z podstawowych składników, których organizm ludzki potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Jednak podczas stosowania suplementów diety trzeba ściśle stosować się do zaleceń lekarza i producenta preparatu. W przeciwnym razie mogą pojawić się powikłania. Sprawdź, czy możliwe jest przedawkowanie witaminy C.
Chociaż witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu i przeprowadzania niezbędnych procesów życiowych, trzeba pamiętać, że ich nadmiar może być równie szkodliwy, co niedobór. O nieprawidłowym poziomie danej substancji zwykle świadczą różnego rodzaju dolegliwości. Pojawienie się niepokojących objawów, trzeba skonsultować z lekarzem i wykonać badanie laboratoryjne krwi. Pozwala ono sprawdzić stężenie witaminy w organizmie, a tym samym postawić rzetelną diagnozę i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Witamina C, czyli kwas askorbinowy
Witamina C to inaczej kwas askorbinowy. Jest to organiczny związek chemiczny, który zaliczany jest do grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych. Dla ludzi stanowi podstawowy składnik odżywczy. Organizm człowieka nie jest w stanie samodzielnie go wyprodukować. Dlatego musi być dostarczany z zewnątrz – wraz z pożywieniem lub suplementami diety. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie.
Zapotrzebowanie na witaminę c dla osób dorosłych wynosi:
- w przypadku kobiet: 75 mg na dobę,
- w przypadku mężczyzn: 90 mg na dobę.
Dobowe zapotrzebowanie na witaminę C zostało ustalone w oparciu o dawkę potrzebną do zapobiegania rozwoju szkorbutu. Witaminę C powinny dostarczać osoby w każdym wieku.
Właściwości witaminy C są szeroko wykorzystywane przez organizm do przeprowadzania ważnych reakcji enzymatycznych w komórkach. Jest ona kofaktorem dla wielu enzymów. Rola witaminy C w organizmie to m.in.:
- udział w syntezie kolagenu,
- utrzymanie prawidłowych funkcji tkanki łącznej,
- udział w syntezie kortykosteroidów,
- wspieranie procesu gojenia się ran,
- wspieranie funkcjonowania układu odpornościowego,
- udział w przemianach tyrozyny.
Witamina C pełni jeszcze szereg innych funkcji w organizmie. Zwiększa wchłanianie żelaza, wzmacnia dziąsła i zęby oraz stanowi jeden z elementów profilaktyki próchnicy, ponieważ neutralizuje bakterie odpowiedzialne za jej rozwój. Witamina C zapewnia też prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych i układu nerwowego.
Nie można zapomnieć, że w organizmie witamina C pełni jeszcze jedną, ważną rolę. Ma ona właściwości antyoksydacyjne (przeciwutleniające). Co to oznacza? Witamina C neutralizuje wolne rodniki. Są to atomy, które wywołują stres oksydacyjny, a tym samym niszczą DNA komórek, wzmacniają nowotworzenie i przyspieszają procesy starzenia. Są one efektem ubocznym metabolizmu. Witamina C to najważniejszy, naturalny antyoksydant. Z tego powodu jest ona częstym dodatkiem do żywności. Jej oznaczenia to E300–E304 oraz E315.
Czy możliwe jest przedawkowanie witaminy C?
Wiele osób zastanawia się, czy można przedawkować witaminę C. W internecie pojawia się szereg sprzecznych informacji. Prawdą jest, że:
- kwas askorbinowy nie jest toksyczny,
- nadmiar witaminy C jest szkodliwy dla organizmu człowieka,
- w wyniku nadmiaru witaminy C pojawiają się nieprzyjemne dolegliwości.
Przedawkowanie witaminy C jest możliwe, gdy przez dłuższy czas przyjmowane są wysokie dawki tej substancji.
Należy też zdawać sobie sprawę, że przedawkowanie witaminy C zdarza się niezwykle rzadko. Jest jednak możliwe. Do pewnego momentu organizm potrafi radzić sobie ze zbyt dużą dawką. Szczególnie niebezpieczne jest regularne przyjmowanie powyżej 2g (2000 mg) witaminy C na dobę. Nie należy się obawiać przyjęcia takiej ilości jednorazowo – mimo to zalecane jest jednak unikanie takich sytuacji i postępowanie zgodnie z zaleceniami.
Niebezpieczne może być natomiast przyjęcie jednorazowej bardzo wysokiej dawki witaminy C. Skutki uboczne mogą wystąpić już po spożyciu 5000 mg.
Komu grozi przedawkowanie witaminy C?
Przedawkowanie witaminy C grozi przede wszystkim tym osobom, które przyjmują zbyt wysokie dawki tej substancji. Jest to skutek niestosowania się do zaleceń zawartych w ulotce preparatu lub indywidualnych ustaleń z lekarzem.
Pokarmowe źródła witaminy C
Nadmiar witaminy C w organizmie grozi również tym osobom, które stosują dużą ilość różnych suplementów diety. Część preparatów może w swoim składzie zawierać witaminę C. Przyjmowanie jej dodatkowo przyczynia się do przedawkowania tej substancji, a tym samym wystąpienia nieprzyjemnych objawów i innych skutków ubocznych.
Jakie są objawy przedawkowania witaminy C?
Zbyt duże dawki kwasu askorbinowego mogą powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Są to m.in. ból żołądka, wymioty, biegunka, nudności. Część osób skarży się również na zgagę i wzdęcia.
Skutki nadmiaru witaminy C widać również na skórze. Objawem przedawkowania tej substancji jest wysypka skórna. Przyjmuje ona postać rumienia. Towarzyszy mu również świąd. Warto zaznaczyć, że objawy skórne nadmiaru witaminy C mogą świadczyć o nadwrażliwości organizmu na tą substancję.
Witamina C w nadmiarze może nieść za sobą jeszcze inne skutki zdrowotne. Przyjmowanie przez dłuższy czas wysokich dawek powoduje zmiany w układzie moczowym – szczególnie w nerkach. Rozwijają się w nich kamienie nerkowe zbudowane ze szczawianów lub kwasu moczowego. Złogi blokują drogi moczowe i utrudniają odpływ moczu. W efekcie pojawiają się bardzo nieprzyjemne objawy – określane mianem kolki nerkowej.
Ze skutkami ubocznymi mogą być związane również interakcje witaminy C z innymi substancjami. Witamina C wspiera wchłanianie żelaza. W niektórych przypadkach może to grozić jego nadmiarem. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby, u których rozpoznano niedokrwistość syderoblastyczną, hemochromatozę lub talasemię.
W licznych badaniach zaobserwowano również, że przyjmowanie dużych dawek witaminy C, a następnie ich nagłe odstawienie, skutkuje obniżeniem odporności organizmu.
Jak nie przedawkować witaminy C?
Przede wszystkim trzeba wiedzieć, ile wynosi dzienne zapotrzebowanie na kwas askorbinowy. Trzeba także znać swój stan zdrowia. Wysokie dawki witaminy C są zalecane tylko tym osobom, u których został stwierdzony niedobór. Powinien je ustalić lekarz w oparciu o badania laboratoryjne krwi.
Osoby, które suplementują witaminę C w ramach profilaktyki, powinny stosować się do zaleceń producenta dotyczących dawkowania preparatu. Są one szczegółowo opisane w ulotce dołączonej do opakowania. Ich przekraczanie może powodować przedawkowanie witaminy C oraz skutkować pojawieniem się objawów niepożądanych.
Zalecanej dawki nie należy również samodzielnie zmniejszać. Jest ona opracowana zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Nie musisz obawiać się, że możesz przedawkować witaminę C dostarczając ją wraz z dietą i jednocześnie suplementując. Ewentualny nadmiar witaminy C w takiej sytuacji jest wydalany wraz z moczem.
Dzienna dawka witaminy C powinna zostać ustalona z lekarzem. Specjalista dopasuje ją do aktualnych potrzeb organizmu i stanu zdrowia.
Kiedy i jak przyjmować suplementy diety z witaminą C?
Aby uniknąć przedawkowania kwasu askorbinowego, należy prowadzić dodatkową suplementację wyłącznie pod okiem lekarza. Przyjmowanie suplementów diety jest wskazane w następujących przypadkach:
- zaburzenia wchłaniania,
- niedostarczanie odpowiedniej ilości witaminy C wraz z pożywieniem (np. stosowanie diet eliminacyjnych, głodzenie się),
- niedożywienie,
- infekcja,
- okres rekonwalescencji po porodzie,
- skłonności do krwawień,
- obecność ran,
- stwierdzenie niedoboru witaminy C.
Dodatkowa suplementacja jest wskazana osobom, które uprawiają duży wysiłek fizyczny.
Niedobór witaminy C
Dodatkowa suplementacja jest wskazana przy niskim stężeniu witaminy C w organizmie. Stan ten można rozpoznać po pojawiających się objawach. Skutki niedoboru witaminy C to:
- krwawienie i osłabienie dziąseł,
- wypadanie zębów,
- pogorszenie stanu skóry,
- trudne gojenie się ran,
- obniżenie odporności.
Pojawienie się powyższych objawów trzeba skonsultować z lekarzem.
Źródła:
- A. Dobosz, Witamina C. Fakty i mity, “Świat Przemysłu Farmaceutycznego” 2016, nr 1, s. 76-81.
- K. Janda, M. Kasprzak, J. Wolska, Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, “Pomeranian Journal of Life Sciences” 2015, t. 61, nr 4, s. 419-425.
- M. Kalemba-Drożdż, Witamina C w leczeniu nowotworów i profilaktyce chorób niezakaźnych, “Państwo i Społeczeństwo” 2018, nr 3, s. 91-104.
Warto przeczytać:
- Witaminy E gdzie występuje
- Witamina D gdzie występuje
- Witamina B12 gdzie występuje
- Niedobór witaminy D objawy
- jak szybko uzupełnić niedobór witaminy B12
- Jakie witaminy na odporność