Odporność to zdolność organizmu do obrony przed czynnikami, które mogą zaburzać jego prawidłowe funkcjonowanie, tj. wirusy, bakterie, pleśnie, grzyby czy pasożyty. Organizm posiadający prawidłową odporności jest chroniony również przed alergenami, które są zmorą dzisiejszych czasów, a także komórkami nowotworowymi, które powodują groźne, śmiertelne choroby. Każdy człowiek posiada dwa rodzaje odporności. Pierwsza, tzn. wrodzona uwarunkowana jest genetycznie, przychodzi się z nią na świat. Drugi typ odporności, tzn. odporność nabyta kształtuje się przez całe życie. Ma na nią wpływ wiele czynników, m.in. styl życia, dieta, podatność na stres, odpowiedni poziom witamin i minerałów.
Objawy osłabionej odporności
Wysoka odporność ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Chroni nie tylko przed chorobami, ale zapewnia dobre samopoczucie, energię, prawidłowy rozwój. Czasami dochodzi do obniżenia odporności, pojawiają się objawy, które powinny skłonić do przeanalizowania swojego stylu życia Niestety, wiele osób lekceważy je, zwala na karb chwilowego przemęczenia czy braku snu. Jestem jednak wiele symptomów, które mogą świadczyć o zaburzeniach w działaniu układu odpornościowego. Do najczęściej występujących można zaliczyć:
- ciągłe zmęczenie i niewyspanie - to najbardziej charakterystyczny objaw zaburzeń układu immunologicznego. Często zdarza się, że osoby z obniżoną odpornością czuję się zmęczone nawet po dobrze przespanej nocy, nie mają energii, ciągle odczuwają senność.
- brak energii, złe samopoczucie - jeżeli wszystko, co dotychczas sprawiało przyjemność, staje się obojętne, występuje brak energii na uprawianie ulubionej dyscypliny sportu lub hobby, warto pomyśleć, co może być tego przyczyną.
- częste infekcje i przeziębiania - jeżeli układ odpornościowy jest osłabiony, organizm nie ma jak się bronić, ciągle łapie infekcje, pojawiają się przeziębienia, choroby zatok, a także problemy z układem moczowym, trawiennym i pokarmowym. Mogą wystąpić wzdęcia, biegunki, bóle brzucha.
- alergie - często alergie, zwłaszcza pojawiające się nagle, są kolejnym objawem osłabienia odporności.
- wysypki, problemy ze skórą, zmiany ropne - osłabienie układu odpornościowego widoczne jest również na zewnątrz. Występują nieestetyczne zmiany na twarzy i ciele, łamliwość paznokci, mogą pojawić się problemy z włosami, np. nadmierne wypadanie.
- afty i opryszczki - kolejny często występujący objaw osłabienia odporności. Opryszczka to choroba wirusowa, która uaktywnia się w momencie, gdy występuje spadek nabytej odporności.
- wzmożona chęć na słodycze - ciągła ochota na słodycze może świadczyć, że w organizmie występują niedobory ważnych minerałów i witamin.
Osłabienie odporności - kiedy może wystąpić?
Osłabianie odporności może wystąpić w każdym momencie życia. Często charakterystyczne objawy obserwuje się u ludzi starszych, po 60 roku życia. W tym czasie odporność znacznie słabnie, wiele starszych osób źle się odżywia, nie uprawia aktywności, mało przebywa na świeżym powietrzu. Kolejną grupą, u której występują częste zaburzenia odporności są małe dzieci, u których układ immunologiczny dopiero się rozwija. Maluchy, które zaczynają chodzić do żłobka czy przedszkola, bardzo często chorują, zarażają się nawzajem. Dopiero po kilku miesiącach organizm przyzwyczaja się i nabywa większą odporność na wirusy i bakterie.
Wiele młodych osób również cierpi na spadek odporności. Życie w ciągłym biegu, brak czas na sen i odpoczynek, niska aktywność fizyczna oraz stosowanie używek, powoduje, że pojawiają się kłopoty z układem odpornościowym. Na podobne problemy mogą cierpieć osoby na diecie, sportowcy czy osoby stosujące duże ilości lekarstwa, w tym antybiotyków. Czasem problem osłabienia odporności związany jest z innymi poważnymi schorzeniami, tj. cukrzyca, anemia i zakażenie wirusem HIV.
Sposoby na wzmocnienie odporności organizmu
Odporność jest nabyta, kształtuje się na różnym poziomie w różnych momentach życia. W momencie, gdy występują zaburzenia układu odpornościowego, warto zastosować metody, które pozwolą wzmocnić organizm. W walce o wzmocnienie odporności ważna jest:
- zdrowa dieta - aby być zdrowym, mieć energię i nie chorować, należy stosować zdrową, dobrze zbilansowaną dietę. Wskazane są produkty jak najmniej przetworzone, duże ilości warzyw, owoce, nasiona, orzechy, produkty pełnoziarniste, chude mięso, ryby, nabiał. Z diety należy wyeliminować produkty mocno przetworzone, fast foody, niezdrowe tłuszcze, słodkie, gazowane napoje, słodycze. Do diety należy włączyć zioła, kiszonki, czosnek i naturalne miody, który wspaniale wpływają na stan organizmu. Należy ograniczyć picie mocnej kawy, herbaty oraz stosowanie używek. Alkohol, kawa, papierosy niszczą niezbędny witaminy A, C, E, B oraz mikroelementy. Ważne jest prawidłowe nawodnienie organizmu. Najlepiej pić wodą niegazowaną, herbatki ziołowe, naturalne soki. Zaleca się, aby wypijać co najmniej 1,5-2 l płynów na dobę. Codzienne posiłki powinny być urozmaicone, muszą dostarczać wszystkie niezbędne składniki pokarmowe, witaminy i minerały.
- aktywność fizyczna - to kolejny ważny element poprawiający odporność. Należy wybrać aktywność, która sprawia przyjemność i uprawiać ją 3-4 razy w tygodniu przez 40-60 minut. Nie musi być to sport wyczynowy, wystarczą regularne ćwiczenia w domu, spacery, rekreacyjne biegi, jazda na rowerze czy nordic walking. Ruch poprawia odporność, doskonale wpływa na funkcjonowanie całego organizmu oraz poprawa nastrój.
- prawidłowa higiena snu - sen jest bardzo ważny dla każdego człowieka. Bez niego organizm szybko traci odporność, zaczyna chorować. W zależności od indywidualnych preferencji należy spać ok. 6-8 godzin na dobę. Ważne, aby sen odbywał się w prawidłowych warunkach, w ciszy, ciemności, na wygodnym materacu. Pokój do snu powinien być wywietrzony, nie powinna panować w nim zbyt wysoka temperatura.
- eliminowanie stresu - stres to wróg odporności. Mimo że nie jest to łatwe, należy robić wszystko, aby poprawić zdrowie psychiczne, ograniczyć stresujące sytuacje, nauczyć się walczyć ze stresem. Stres powoduje wytwarzanie kortyzolu, który osłabia zdolności organizmu do walki z wirusami czy grzybami. Polecane są wszelkie techniki relaksujące, medytacje, znalezienie hobby, czytanie książek, spacery. Bardzo pomocny w radzenie sobie ze stresem jest szczery, radosny śmiech, który doskonale obniża napięcie i pozwala zapomnieć o kłopotach dnia codziennego.
Witaminy odpowiedzialne za odporność organizmu
Aby układ odpornościowy był silny, należy pamiętać o dostarczaniu do organizmu odpowiedniej ilości witamin i minerałów. To one decydują o zdrowiu, samopoczucie i urodzie. Duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego ma witamina C. Dzięki niej organizm ma siłę walczyć z infekcjami wirusowymi, dodatkowo witamina C obniża poziom cholesterolu oraz glukozy we krwi. Ważne są również witaminy A, E i D, które wspierają układ odpornościowy oraz witaminy z grupy B, odpowiedzialne za zmniejszenie zmęczenia. Witamina A chroni organizm głównie przed infekcjami dróg oddechowych, witamina E przed szkodliwymi substancjami. Witaminy najlepiej dostarczać w pożywieniu, czasem jednak konieczne jest włącznie lekarstw lub suplementów.
Suplementy - dobry sposób na odporność
Walka o odporność powinna trwać cały rok. Mimo że są okresy, kiedy organizm jest bardziej narażony na kontakt w wirusami, ma mniej siły na walkę z zagrażającymi czynnikami, to warto dbać, aby odporność była stale na wysokim poziomie. Aby tego dokonać, można stosować suplementy na odporność i wzmocnienie organizmu. Są to środki spożywcze, których zadaniem jest uzupełnienie diety w witaminy i składniki mineralne. Są dostępne bez recepty, można je kupić w aptekach, sklepach zielarskich lub punktach ze zdrową żywnością. Występują w różnych formach, są preparaty przeznaczone dla kobiet i mężczyzn.
Mogą być stosowane u dzieci, producenci dostosowują produkty do osób w każdym wieku. Środki na wzmocnienie organizmu mogą zawierać jeden składnik, występują również preparaty łączone, zawierające kompleks wzajemnie uzupełniających się składników. Najlepiej wybierać preparaty wzmacniające organizm, pochodzenia naturalnego, zawierające wyciąg z drożdży, witaminę C, kurkuminę, piperynę, czosnek, tran, olej rybi, zdrowe oleje roślinne zawierające kwasy DHA, a także ekstrakty z aceroli, dzikiej róży, fiołka trójbarwnego, czystka, imbiru czy żeń-szenia. Preparaty na wzmocnienie organizmu dla dorosłych są próbą uniknięcia zachorowań, polepszenia samopoczucia i odzyskania energii.
Walka o prawidłowo działający układ odpornościowy powinna być priorytetem w dbaniu o zdrowie. Dzięki zdrowej diecie, odpowiedniej dawce ruchu i odpoczynku, unikaniu stresu można zmniejszyć podatność na choroby, cieszyć się dobrym samopoczuciem i energią. Można wspomagać się suplementami, ale podstawą jest zmiana stylu życia i codzienne dbanie o swój organizm.
