Chrom

Jak mówi, znane polskie przysłowie: "matka natura swoje wie". Wszystkie procesy i cykle zachodzące w przyrodzie, wywołują zamierzone rezultaty. Natomiast, niedobory pewnych substytutów powodują zaburzenia tych procesów, naruszając tym samym całą gospodarkę naturalną. Tak samo jest z organizmem człowieka. Kiedy zapotrzebowanie nie zostanie zaspokojone, procesy zachodzące w ludzkim organizmie ulegają osłabieniu lub całkowitemu zatrzymaniu. To z kolei prowadzi do niechcianych niewydolności, które są czasami mogą być początkiem groźnych chorób. Pierwiastkiem, o którego znaczeniu często zapominamy jest chrom. Jego działanie głownie znamy z reklam o odchudzaniu. Jednak, czy zastanowiliśmy się kiedyś, jaką rolę spełnia ten pierwiastek względem funkcjonowania organizmu? Przekonajmy się!

Chrom jest jednym z najważniejszych pierwiastków, których organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w wielu procesach życiowych i jest obecny w centrach aktywnych enzymów. Jego niedobór może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Zobacz, jaka jest rola chromu w organizmie.

Chrom - właściwości

Jak mówi, znane polskie przysłowie: "matka natura swoje wie". Wszystkie procesy i cykle zachodzące w przyrodzie, wywołują zamierzone rezultaty. Natomiast, niedobory pewnych substytutów powodują zaburzenia tych procesów, naruszając tym samym całą gospodarkę naturalną. Tak samo jest z organizmem człowieka. Kiedy zapotrzebowanie nie zostanie zaspokojone, procesy zachodzące w ludzkim organizmie ulegają osłabieniu lub całkowitemu zatrzymaniu. To z kolei prowadzi do niechcianych niewydolności, które czasami mogą być początkiem groźnych chorób. Pierwiastkiem, o którego znaczeniu często zapominamy, jest chrom. Jego działanie głównie znamy z reklam o odchudzaniu. Jednak, czy zastanowiliśmy się kiedyś, jaką funkcję spełnia ten pierwiastek względem funkcjonowania organizmu? Przekonajmy się!

Chrom jest jednym z najważniejszych pierwiastków, których organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w wielu procesach życiowych i jest obecny w centrach aktywnych enzymów. Jego niedobór może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Zobacz, jaka jest rola chromu w organizmie.

Pierwiastek Chrom – podstawowe właściwości

Chrom jest pierwiastkiem chemicznym należącym do grupy metali. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa “chroma”, które oznacza “kolor”. Substancja ta przyjmuje różne barwy – w zależności od postaci. W swojej podstawowej formie jest srebrzystoszary. Dla organizmu człowieka największe znaczenie ma w formie na III stopniu utlenienia – chrom (III).

Biologiczne znaczenie chromu III zostało potwierdzone w licznych badaniach. Mimo że organizm nie potrzebuje go wiele, aby prawidłowo funkcjonować, jego niedobór może mieć poważne skutki. Dlatego każdy powinien wiedzieć, w jaki sposób może go dostarczać i utrzymać go na prawidłowym poziomie.

Do czego potrzebny nam chrom?

Chrom to jeden z pierwiastków śladowych, niezbędny do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Jego głównym zadaniem jest oddziaływanie na czynności trzustki związane z produkcją insuliny. Wspomaga także przemianę węglowodanów i białek. Insulina to hormon, który transferuje glukozę do komórek. Dzięki temu jej stężenie we krwi plasuje się na odpowiednim poziomie. Jeżeli działanie trzustki jest zaburzone, produkuje ona zbyt dużą ilość glukozy. To z kolei może okazać się niebezpieczne w skutkach. Nadmierne jej gromadzenie powoduje bowiem zaburzenia metabolizmu, a w konsekwencji cukrzycę. Niedobór chromu wpływa, również niekorzystnie na tolerancję glukozy. A to nierzadko jest przyczyną obniżenia jej poziomu we krwi. Symptomem gwałtownego spadku glukozy jest, przede wszystkim chęć jedzenia produktów o wysokiej zawartości cukru.

Chrom umożliwia także syntezę kwasów tłuszczowych. W badaniach zaobserwowano, że dzięki niemu możliwe jest regulowanie ich poziomu. Jest to bardzo ważne ze zdrowotnego punktu widzenia. Nieodpowiednia transformacja tłuszczów powoduje osadzanie cholesterolu na ścianach tętnic. Uzupełniając ten pierwiastek, zapobiegamy chorobom naczyń krwionośnych, w tym miażdżycy.

Chrom jest składnikiem wielu enzymów. Dlatego z jego udziałem zachodzi wiele reakcji metabolicznych. Ma on wpływ m.in. na metabolizm glukozy. Poprawia zdolność komórek do jej wykorzystania. Ponadto ma wpływ na procesy krzepnięcia krwi, biosyntezie DNA i RNA, a także reakcjach odpornościowych. Wykazano, że ma również swój udział w procesach antyoksydacyjnych. Prowadzą one do neutralizowania wolnych rodników, które uszkadzają komórki.

Chrom a odchudzanie

Na tym etapie pojawia się kolejna, popularniejsza funkcja chromu, czyli gubienie kilogramów. Warto zaznaczyć, że nie wynika ona z cudownego działania chromu. Jest to konsekwencją prawidłowego stężenia glukozy w organizmie. Nie zmienia to, jednak faktu, że jego działanie wspomaga zachowanie szczupłej i zdrowej sylwetki. Wszystko za sprawą właściwości regulujących. Prawidłowa przemiana cukrów i kwasów niewątpliwie pomaga w utrzymywaniu stałej wagi. Dlatego suplementy o dużej zawartości chromu są polecane osobom znajdującym się obecnie na diecie. Przydadzą się też uprawiającym sport wyczynowo. 

Pojawiają się także przesłanki, że chrom zmniejsza apetyt. U osób z prawidłowym poziomem tego pierwiastka rzadziej pojawiają się napady głodu. Dotyczy to szczególnie silnej chęci zjedzenia słodyczy.

Warto podkreślić, że samo stosowanie chromu nie powoduje utraty masy ciała. Konieczna jest zdrowa i dobrze zbilansowana dieta, a także regularna aktywność fizyczna. Suplementacja jest jedynie wsparciem.

Niedobór chromu we krwi

Niedobór chromu w organizmie człowiek powoduje następujące skutki:

• Zaburzenie metabolizmu węglowodanów i lipidów,
• nietolerancja glukozy,
• zaburzenia wzrostu,
• zaburzenia ze strony układu nerwowego.

Przypuszcza się także, że skutkiem niedoboru chromu jest zwiększone ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia.

Przyczyną niedoboru chromu może być:

• Niezdrowa dieta,
• głodzenie się,
• wyeliminowanie dużej ilości produktów z diety,
• przewlekły stres,
• intensywny wysiłek fizyczny.

Niski poziom tego pierwiastka obserwuje się też przy zaburzeniach wchłaniania.

Nadmiar chromu

Niebezpieczny może być także nadmiar chromu. Duże ilości tego pierwiastka mają działanie toksyczne. Prowadzą do różnego rodzaju mutacji w materiale genetycznym komórek.

Skutkiem jest występowanie nieprzyjemnych objawów:

• Zmian skórnych,
• alergii,
• uszkodzenia błon śluzowych,
• nieprawidłowego działania insuliny.

Do nadmiaru chromu prowadzi przede wszystkim nieprawidłowa suplementacja. Najczęściej jest to spożywanie porcji wyższych niż rekomendowane. Nie obserwuje się zbyt wysokiego poziomu tego pierwiastka przy podaży wyłącznie z pokarmem.

Zapotrzebowanie na chrom w organizmie

Dzienne zapotrzebowanie człowieka na chrom zostało ustalone na poziomie 40 µg. Natomiast jego maksymalne dzienne spożycie z suplementami diety nie może być wyższe od 200 µg.

Poziom w organizmie można sprawdzić przy pomocy badań laboratoryjnych krwi. Do laboratorium należy zgłosić się w godzinach porannych. Nie jest wymagane bycie na czczo.

Jakie są źródła chromu?

Chrom jest obecny w następujących produktach spożywczych:

• Pełnoziarniste pieczywo,
• kakao,
• szpinak,
• wędzony łosoś,
• czekolada gorzka,
• mięso wieprzowe,
• biały ryż,
• kasza gryczana,
• orzechy.

Włączenie ich do jadłospisu zmniejsza ryzyko wystąpienia niedoboru chromu.

Co wpływa na wchłanianie chromu?

Warto pamiętać, że niektóre pokarmy wpływają na przyswajalność chromu. Wchłanianie tego pierwiastka może zostać zaburzone przez rośliny strączkowe, ponieważ są w nich obecne fityniany. Nie należy przyjmować tego pierwiastka ze zbożem, cukrami prostymi oraz produktami bogatymi w żelazo. Natomiast wchłania się on lepiej w towarzystwie witaminy C, glicyny oraz witaminy B3.

Suplementy diety z chromem

Dla utrzymania odpowiedniego poziomu chromu w organizmie niezbędne jest spożywanie produktów z wysoką zawartością tego pierwiastka.

Chrom znajdziemy między innymi w:

• Drożdżach,
• pieczywie pełnoziarnistym,
• wątrobie,
• suszonych śliwkach,
• grzybach, orzechach.

Jednak nawet spożywanie powyższych pokarmów, może nie być wystarczające.

Koniecznym do uzupełnienia codziennego zapotrzebowania, jest zażywanie go w postaci suplementów diety. Dzienna porcja chromu powinna wynosić od 50 do 200 mikrogramów. Najlepiej przyjmować go razem z błonnikiem, co zdecydowanie ułatwi wprowadzenie jego organicznej postaci do organizmu. Świetnym preparatem jest chrom trójwartościowy firmy MSE dr Enzmann. Ten w 100% naturalny produkt został otrzymany z mikroalgi. Warto zaznaczyć, że miejscem jego pozyskania są jeziora sodowe, nie zawiera on więc jodu. Jest on pozbawiony, również laktozy, drożdży oraz glutenu. W związku z tym mogą stosować go, także weganie i wegetarianie. Suplement godny polecenia to, także Holistic Krom GTF, wyprodukowany z celulozy drzewnej. Jego codzienne stosowanie dostarcza do 600 mikrogramów chromu. Jest zalecany głównie w przypadkach skrajnego niedoboru glukozy w krwi. 

Warto wybierać suplementy chromu wysokiej jakości. Szczególnie te, które zawierają chrom organiczny. Jest to najlepiej przyswajalna forma tego pierwiastka.

Zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilość chromu zabezpiecza go przed zaburzeniami metabolicznymi oraz chorobami układu krążenia. Szczególnie ważne jest jego uzupełnianie w przypadku niskiego wskaźnika glukozy lub wzrastającej nietolerancji na ten składnik. Chrom, dzięki właściwościom stymulującym stężenie cukru, chroni przed nadmiernym zapotrzebowaniem na jego spożywanie. Pamiętajmy, jednak, że sam w sobie nie powoduje chudnięcia. Wspomaga jedynie spalanie tłuszczów oraz hamuje apetyt. Należy, też zwrócić uwagę na fakt, że z jego zażywaniem nie należy przesadzać. Dlatego niepożądane jest znaczne przekroczenie dziennej dawki wymaganej do uzupełnienia zasobów chromu. Ponadto, produkty tego typu nie są wskazane dla dzieci, kobiet karmiących oraz będących w ciąży.

Bibliografia:

1. Piotrowska A., Pilch W., Tota Ł., Nowak G., Biologiczne znaczenie chromu III dla organizmu człowieka, Medycyna Pracy, 2/2018.

2. Sobański L., Sprzęczka-Niedolaz M., Łebek G., Rola chromu w życiu człowieka, "Bromatologia i Chemia Toksykologiczna" 2007

3. Król E., Krejpcio Z., 2008. Poglądy na temat roli chromu (III) w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy. Via Medica, s. 168 – 175