Jod jest bardzo ważnym pierwiastkiem dla człowieka, a jego rola skupia się wokół odpowiedniej pracy tarczycy, choć nie tylko. Ma znaczenie w przypadku wielu innych procesów, a szczególnie ważny jest dla kobiet ciężarnych i dla odpowiedniego rozwoju płodu. Suplementacja jodu jest jedyną możliwością jego pozyskania dla organizmu, dlatego bardzo istotne jest to, by wybrać odpowiedni, godny zaufania suplement, który może go dostarczyć.

Na co jod jest dobry - właściwości

Na prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka ogromny wpływ ma praca tarczycy. Dla niej zaś jod jest niezwykle istotny. Ma znaczenie przy produkcji hormonów tarczycy - T4 i T3, ponieważ jest ich niezbędnym składnikiem. Z kolei odpowiednia praca tarczycy warunkuje kolejne procesy w organizmie człowieka, m.in. metaboliczne. Jod wpływa również na funkcjonowanie innych organów, a także układu nerwowego. Ma ogromny wpływ na rozwój płodu, dlatego niedobór jodu może być dla nich bardzo niebezpiecznym stanem. 

Jakie są objawy niedoboru jodu w organizmie?

Z powodu niedoboru jodu możemy odczuwać ciągłe zmęczenie. Pierwsze objawy to sucha skóra, dość mocno podatna na uszkodzenia. Niedobór może powodować również przybieranie na wadze z powodu ciągle towarzyszącego uczucia głodu. Może także wywoływać wysoką wrażliwość na niską temperaturę. Jeśli deficyt jodu towarzyszy człowiekowi zbyt długo, może wywołać niedoczynność tarczycy.

Niedobór jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży i dla płodu. Może powodować opóźnienie wzrostu, ale również:

• poważne braki na poziomie neurorozwojowym,
• zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego,
• poronienia,
• urodzenie martwego płodu. 

Nadmiar jodu

Warto jednak wiedzieć, że niebezpieczny jest również jego nadmiar. Hamuje on syntezę hormonów tarczycy. Dlatego objawy nadmiaru jodu mogą być bardzo podobne do objawów jego niedoboru.

Może dojść także do:

• zapalenia tarczycy,
• gorączki,
• bólu brzucha,
• mdłości,
• wymiotów,
• biegunki.

Zatrucie tym pierwiastkiem jest rzadkim zjawiskiem, najczęściej wynika z jego nieprawidłowego przyjmowania. Ważne jest jednak to, by suplementy przyjmować zgodnie ze wskazaniami i w odpowiednich dawkach. Są również sytuacje, w których preparaty można przyjmować dopiero po konsultacji z lekarzem.

Gdzie jest najwięcej jodu w pożywieniu

Jeśli badania wykazują, że spożycie jodu jest konieczne, warto rozpocząć jego suplementację. Pierwiastek ten musi być dostarczony z zewnątrz, ponieważ organizm człowieka nie ma samodzielnej zdolności jego wytwarzania. Można uzupełniać niedobory zarówno z pożywieniem, jak i w postaci suplementów.

W jakich produktach znajdziemy najwięcej jodu?

• sól kuchenna jodowana,
• ryby morskie, m.in. dorsz i mintaj,
• makrela wędzona,
• tuńczyk w oleju,
• brokuły,
• jaja kurze.

Nieco mniejsze ilości tego pierwiastka znajdziemy również w produktach mlecznych, takich jak:

• maślanka,
• mleko,
• kefir,
• żółty ser. 

Istnieją również produkty spożywcze, które mogą wypłukiwać jod z organizmu. Należy do nich m.in. soja, jarmuż, czy kalafior. Dieta bogata w źródła chloru również może mieć wpływ na niedobory jodu. Dlatego warto badać poziomy poszczególnych pierwiastków w organizmie. Będziemy wtedy mieć pewność, że suplementacja przebiega w odpowiedni sposób.

Jak suplementować jod? Produkty godne zaufania

Nie bez powodu jod kojarzy nam się głównie z terenami nadmorskimi. W istocie to, co znajduje się w morzu, bardzo często zawiera duże ilości tego pierwiastka. Produkty pochodzące z mórz są więc często używane do tworzenia preparatów z jodem.

Odpowiednie ilości tego pierwiastka można pozyskiwać na przykład z alg morskich. Jednym z jego doskonałych źródeł jest morszczyn pęcherzykowaty, który należy do rodziny wodorostów. W formie naturalnej jest on jednak niejadalny. Dopiero po specjalistycznej obróbce nadają się do spożycia i zapewniają naszym organizmom właściwy poziom dobroczynnego jodu. 

Jod w tabletkach

Tabletki zawierające substancje, które są źródłem jodu, to najbardziej popularny sposób suplementacji tego pierwiastka. W kapsułkach najczęściej zamknięte są ekstrakty z alg morskich. W nich bowiem jod występuje naturalnie w dużych ilościach. Każdy z producentów podkreśla, by ściśle przestrzegać zalecanej porcji. Nadmiar jodu może być bowiem bardzo niebezpieczny dla człowieka.

Wśród godnych zaufania suplementów w tabletkach, które dostarczają jod, znajdziemy m.in.:

• Jod Aliness to produkt odpowiedni dla wegan i wegetarian, ponieważ nie zawiera żadnych składników odzwierzęcych. Wolny jest również od GMO, glutenu i soi. Producent nie umieścił w nim żadnych sztucznych barwników i konserwantów. Wystarczy zażyć pół tabletki, by dostarczyć do organizmu 200 jednostek jodu. Jest to produkt bezpieczny dla kobiet ciężarnych i kobiet w okresie laktacji. 
• Dr Mercola Jod to tabletki zawierające jodek potasu, stabilną formę tego pierwiastka. Producent opracował również własną formę kapsułek o nazwie Licaps. Ich specjalna konstrukcja pomaga zachować maksymalną świeżość i skuteczność składników aktywnych. 
• Yango - producent stworzył kapsułki z celulozy roślinnej, bardzo delikatne, odpowiednie dla wegetarian i wegan. Do ich stworzenia posłużył KELP, czyli rodzaj wodorostów, które wyróżniają się bardzo wysoką zawartością jodu. Jedna kapsułka pokrywa dzienne zapotrzebowanie na ten mikroelement. 
• Część producentów proponuje również suplementy, które obok jodu dostarczają do organizmu również inne, cenne substancje. Na przykład preparat firmy Dr Jacobs zawiera również selen, witaminę B12 i dobroczynne bakterie, które mają w grupie wspierać pracę tarczycy oraz jelit.
• Z kolei marka Skoczylas oferuje kapsułki. Znajduje się w nich jod, ale również krzem, bor, witaminy z grupy B, selen, żelazo, czy biotyna. To bogata w ważne składniki multiwitamina, dzięki której skutecznie można wesprzeć organizm w poszczególnych procesach. 

Jod w proszku

Innym sposobem suplementacji jodu jest proszek. Najczęściej rozpuszcza się go w wodzie, po czym przyjmuje w postaci płynu. Wśród bogatych nie tylko w jod, ale również w inne, cenne składniki suplementów, znajdziemy m.in.:

• Now Foods Kelp - również zgodny z dietą wegańską i wegetariańską. Kelp to wodorost, który można znaleźć w chłodniejszych strefach wód oceanicznych. Opakowanie proszku zostało przygotowane z 325 mikrogramów jodu naturalnego. 
• F-Multi Minerals Formeds to produkt, w którym znajduje się nie tylko jod. Zawiera dokładnie 11 cennych składników mineralnych. Wśród nich m.in. chrom, magnez, potas, wapń, czy żelazo. Producent stawia na naturalność i brak konserwantów i barwników. Wysoko przyswajalna forma tych substancji wpływa na wysoką skuteczność produktu. Wystarczy wypić przy posiłku jedną zalecaną porcję.

Jod w kroplach

Suplementy zawierające jod w formie kropli, są bardzo łatwe w użyciu, przyjmuje się je bardzo szybko. 

• Jod (jodek potasu) Puromedica to krople, na które składa się jod i woda demineralizowana. Nie zawiera sztucznych substancji i barwników, odpowiedni jest dla wegan, a jego przyjmowanie jest niezwykle proste. Po posiłku wystarczy dodać do szklanki z wodą zalecaną ilość kropli. 
• Jodavit to roztwór wodny, w którym znajduje się jodek i jodan potasu oraz jodek i jodan sodu. Jest to produkt odpowiedni dla niemowląt, dzieci, młodzieży, a także kobiet w ciąży i karmiących piersią. 
• Dr Jacobsw formie kropli podjęzykowych. Wchłaniają się one w jamie ustnej i trafiają bezpośrednio do krwiobiegu. Jest to jod bioaktywny, a jedna kropla produktu zawiera aż 150 jego jednostek. Jest neutralny w smaku. Jedna butelka wystarcza aż na 320 dziennych porcji, przez co niezwykle zachęcająca jest jego cena. 

Suplementy zawierające jod można kupić bez recepty. Ważne jest ich dawkowanie zgodnie z zaleceniami producenta. 

Kto nie może brać jodu

Istnieją pewne grupy ludzi, którzy powinni unikać nadmiernego spożycia jodu. Głównie ze względu na różne warunki zdrowotne.

Osoby cierpiące na nadczynność tarczycy powinny unikać nadmiernego spożycia jodu. Może to prowadzić do nasilenia objawów nadczynności tarczycy.

Niektóre osoby mogą być uczulone na jod lub być nadwrażliwe na ten pierwiastek.

Kobiety w ciąży potrzebują dostatecznej ilości jodu, aby wspierać rozwijający się mózg i układ nerwowy dziecka. Jednak nadmiar tego pierwiastka może być szkodliwy. Dlatego ważne jest, aby kobieta w ciąży konsultowała się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.

Warto zaznaczyć, że jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy i ogólnego zdrowia organizmu. Dlatego większość osób nie musi go unikać. Wskazane jest korzystanie z produktów jodowanych, takich jak jodowana sól, jako część zrównoważonej diety.

Jeśli masz wątpliwości lub obawy dotyczące spożycia tego mikroelementu, zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia.

Jak sprawdzić, czy brakuje nam jodu

Brak jodu w diecie może prowadzić do problemów zdrowotnych, zwłaszcza dotyczących tarczycy. Jest kilka sposobów, aby sprawdzić, czy brakuje ci jodu:

Badanie poziomu jodu we krwi to najbardziej bezpośredni sposób na ocenę jego wartości. Lekarz może zlecić to badanie i ocenić, czy twoje wyniki są w normie. Optymalny zakres wartości referencyjnych może różnić się w zależności od kraju.

Niedobór jodu może wpływać na funkcjonowanie tarczycy. Badanie poziomu hormonów tarczycy (T3 i T4) oraz hormonu tyreotropowego (TSH), może pomóc w identyfikacji problemów związanym z niedoborem.

Deficyt jodu może objawiać się różnymi dolegliwościami, takimi jak:

• powiększenie tarczycy (wola),
• zmęczenie,
• przyrost masy ciała,
• problemy ze skórą i włosami,
• bóle mięśni,
• bóle stawów,
• problemy z koncentracją,
• i inne.

Jeśli doświadczasz takich objawów, warto skonsultować się z lekarzem.

Badanie ilości jodu w moczu może również dostarczyć informacji poziomie tego pierwiastka w organizmie. Jednak warto pamiętać, że ilość tego pierwiastka w moczu może być zmienna.

Jeśli masz podejrzenia, że cierpisz na niedobór jodu, najlepiej skonsultować się z lekarzem. W przypadku stwierdzenia niedoboru lekarz może zalecić odpowiednie suplementy lub zmiany w diecie.

Nie zaleca się jednak samodzielnego suplementowania jodu bez konsultacji z lekarzem. Nadmiar może również być bardzo szkodliwy dla zdrowia.

Z czym nie można łączyć jodu

Jod jest ważnym pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Istnieją jednak pewne substancje lub warunki, które mogą wpływać na jego wchłanianie lub interakcje z nim.

Jod może konkurować z innymi halogenami, takimi jak brom, fluor i chlor, o wchłanianie przez tarczycę. Ich nadmiar może więc zmniejszać dostępność tego mikroelementu dla tarczycy.

Choć jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, jego nadmiar może być szkodliwy. Zbyt duże spożycie może prowadzić do zaburzeń tarczycy, takich jak nadczynność.

Niektóre substancje zawarte w żywności mogą wpływać na funkcjonowanie tarczycy. Na przykład poprzez hamowanie wchłaniania jodu lub zakłócanie procesów związanych z tym organem. Przykłady żywności goitrogenicznej to brokuły, kapusta, kalafior, soja i rzodkiewka. Jednak u większości osób zdrowych nie powodują one problemów. Oczywiście o ile nie są spożywane w nadmiarze.

Niektóre leki mogą wpływać na poziom jodu w organizmie lub oddziaływać na funkcjonowanie tarczycy. Przykłady to leki przeciwtarczycowe, leki przeciwpadaczkowe i niektóre leki przeciwwirusowe. Jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki, zawsze warto omówić to z lekarzem.

Warto pamiętać, że większość zdrowych osób nie musi martwić się o te interakcje. Mona bez obaw spożywać produkty zawierające jod, takie jak jodowana sól, w ramach zrównoważonej diety.

Właściwości jodu - podsumowanie

Jod to pierwiastek chemiczny, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Jest powszechnie dostępny w diecie, zwłaszcza w produktach morskich i jodowanej soli kuchennej.

Wpływa także na ogólny stan zdrowia organizmu. Niedobór jodu w diecie może prowadzić do problemów z tarczycą, takich jak wola lub niedoczynność tarczycy. Nadmiar również może być szkodliwy i powodować nadczynność tarczycy.

Osoby z nadczynnością tarczycy, nadwrażliwością na jod lub chorobami autoimmunologicznymi tarczycy powinny konsultować się z lekarzem.