Jod

Jod to pierwiastek chemiczny należący do grupy fluorowców. Występuje zarówno w wodzie, powietrzu, glebie, jak i w organizmach żywych. Mikroelement ten jest niezbędnym składnikiem diety pełniącym ważne funkcje w organizmie. Jego niedobór ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie. Jego rozpowszechnienie jest nierównomierne, dlatego też tak ważna jest uzupełniająca suplementacja.

Dlaczego uzupełnienie codziennej diety w jod jest tak istotne?

Jod odgrywa bardzo dużą rolę w wielu procesach fizjologicznych. Jest to pierwiastek, który wchodzi w skład wielu hormonów odpowiedzialnych za właściwy wzrost kości oraz rozwój umysłowy. Ważne więc, aby dziecięca dieta bogata była w produkty o odpowiedniej zawartości tego mikroelementu. Jod współpracuje także z hormonami regulującymi temperaturę ciała, poziom zużycia tlenu, czy rozmnażanie się komórek.

Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy

W ludzkim organizmie ogólną zawartość jodu szacuje się na około 15 mg. Aż 75% tej wartości znajduje swą lokalizację w tarczycy. Jest on bowiem niezbędny do zachowania jej właściwej czynności i budowy oraz do produkcji jej hormonów, czyli T4 i T3. Hormony te odpowiedzialne są za regulowanie wszystkich etapów przemiany materii oraz stałej temperatury ciała. Wpływają także na czynnościowe oraz morfologiczne dojrzewanie tkanek i narządów. Ich prawidłowe stężenie powoduje prawidłowy rozwój oraz funkcjonowanie:

• mięśni
• serca
• układu nerwowego
• nerek
• przysadki mózgowej

Dzienne zapotrzebowanie organizmu na jod

Zapotrzebowanie na jod zmienia się na różnych etapach życia. Jest także uwarunkowane różnymi procesami fizjologicznymi. Dostosowanie odpowiedniej dawki jest niezbędne, aby zapewnić właściwe funkcjonowanie hormonów tarczycy. Wyznacznikiem przypisania właściwej wartości jest przede wszystkim wiek oraz tryb życia. Tym samym przyjmuje się, że zawartość jodu w diecie powinna wynosić w poszczególnych grupach:

• dzieci do 6 roku życia – 90 μg
• dzieci w wieku szkolnym od 6 do 12 lat – 120 μg
• dorośli i dzieci powyżej 12 roku życia – 150 μg

Zapotrzebowanie organizmu na jod znacznie wzrasta w czasie ciąży oraz w okresie laktacji. Zaleca się, aby kobiety przyjmowały wtedy pierwiastek w dawce 250 mikrogramów. 

Naturalne źródła jodu

Źródłami naturalnie występującego jodu są dla ludzkiego organizmu przede wszystkim powietrze oraz pożywienie. W przypadku tego pierwszego, największe stężenie tego pierwiastka jest na terenach nadmorskich. W Polsce obszarami z największą zawartością jodu są miejsca położone nad Bałtykiem. Mikroelement może być przyjmowany wraz z wdychanym powietrzem lub przez skórę podczas morskich kąpieli. 

Jod znajduje się także w wielu produktach spożywczych. W szczególności są to pokarmy pochodzenia morskiego takie jak:

• ryby morskie i niektóre słodkowodne
• owoce morza
• glony.

Pierwiastek w wyższym stężeniu obecny jest także w mleku, jajkach, brokułach, ziemniakach. W Polsce jest wiele terenów ubogich w jod, dlatego też od wielu lat sól dostępna w sklepach zostaje poddana wcześniej procesowi jodowania. Tworzy więc dobre źródło tego pierwiastka. 

Suplementacja pozwalająca uzupełnić niedobór jodu w diecie

Słaba dostępność świeżych owoców morza i ryb w Polsce sprawia, że dieta zazwyczaj nie uzupełnia dziennego zapotrzebowania na jod. Istotne jest, aby nie dopuścić do niedoboru pierwiastka w organizmie, dlatego też poleca się, aby dostarczyć go za pomocą suplementów diety. Występują one najczęściej w postaci kapsułek oraz kropel i dostępne są dla każdego. Suplementy zawierają określone stężenie jodu, dlatego ważne, aby dawkę dostosować dokładnie do potrzeb indywidualnych.

Czym grozi niedobór jodu?

Przewlekły niedobór jodu może mieć przykre konsekwencje dla zdrowia organizmu. Jednymi z najczęściej występujących skutków jest niedoczynność tarczycy oraz jej przerost. W przypadku kobiet ciężarnych niedostatek pierwiastka może powodować nieodwracalne uszkodzenia rozwoju płodu. 

Objawami, które sygnalizują o możliwym niedoborze jodu, są przede wszystkim: bezsenność, drżenie kończyn, problemy z płodnością, wysoki cholesterol, znużenie.