Selen

Suplementy z selenem dostępne w asortymencie naszego sklepu są dostępne zarówno w formie kapsułek, jak i w postaci płynnej. Ten pierwiastek śladowy ma ważne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, zwłaszcza że wchodzi on w skład ponad dwudziestu enzymów występujących w ciele człowieka. Selen został odkryty na początku XIX wieku przez szwedzkiego chemika Berzeliusa i do połowy lat pięćdziesiątych XX wieku był uważany za pierwiastek toksyczny. Dzisiaj wiadomo, że mikroelement ten nie tylko pomaga we właściwym funkcjonowaniu tarczycy, ale także chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, stymuluje pracę układu immunologicznego, a także jest niezbędny dla prawidłowego przebiegu spermatogenezy. 

Odkryty na początku XIX wieku selen, to obecnie jeden z bardziej rozpoznawalnych pierwiastków śladowych. Jego nazwa pochodzi od imienia greckiej bogini Selene. Mimo klasyfikacji jako śladowy, mikroelement ten ma kolosalne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Prawidłowy poziom selenu ma wpływ m.in. na elastyczność tkanek, kondycję wątroby i serce. Wchodzi w skład ponad dwudziestu enzymów występujących w ciele człowieka. Mało kto natomiast kojarzy, że chroni także nasze DNA i wpływa na hormony. Pośrednio ma także spory wpływ na długość naszego życia. 

Rzadki pierwiastek 

Ten rzadko występujący w przyrodzie pierwiastek, już dawno skupił na sobie uwagę naukowców. W swojej budowie często jest związany z metalami ciężkimi. Dlatego początkowo uważany był za toksyczny. Faktycznie przyjmuje się, że powyżej dziennej dawki 850 mg może być bardzo szkodliwy dla organizmu człowieka.

Naturalnie występuje on w glebie i pokarmach, a także w wodzie. W zależności od miejsca występowania znajdziemy do w różnych formach. Selenian i selenin występuje w wodzie. Za to selen pierwiastkowy i selenek w glebie, czyli również w żywności.

Zawartość tego mikroelementu w glebie różni w zależności od lokalizacji w znaczący sposób. Przykładowo niektóre kraje afrykańskie, czy europejskie notują coraz większy deficyt tego pierwiastka w ziemi.

Badania wykonywane są regularnie także w Polsce. Najnowsze testy wykonali naukowcy z Zakładu Bromatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Ich wyniki wskazują na to, że między innymi okolice Podlasia notują coraz większe niedobory selenu. Zwłaszcza na terenach, na których hoduje się zwierzęta. We wnioskach pokontrolnych, zalecono dodatkową suplementację tym pierwiastkiem, szczególnie dla ludzi starszych.

Warto podkreślić, że najniższe poziomy tego drogocennego pierwiastka w Polsce występują w glebach takich regionów jak:

• dolnośląskie,
• lubelskie,
• warmińsko-mazurskie,
• kujawskie. 

Właściwości selenu w organizmie

Pierwiastek ten wchodzi w skład dwóch kluczowych aminokwasów: selenometioniny oraz selenocysteiny. Związki te uczestniczą w budowie istotnych dla ludzkiego organizmu enzymów. Te zaś są odpowiedzialne między innymi za rozkładanie nadtlenków wodoru oraz nadtlenków lipidowych. Przekształcają je do produktów nieszkodliwych dla człowieka.

Funkcja tych substancji jest także ściśle związana z tworzeniem silnych antyutleniaczy. Te natomiast neutralizują wolne rodniki, spowalniając tym samym procesy starzenia. Selen jest też uważany za czynnik antykancerogenny, zapobiegający wzrostowi komórek nowotworowych.

Ponadto mikroelement ten ma właściwości przeciwzapalne i antywirusowe, chroniąc organizm przed zatruciem metalami ciężkimi. Dzisiaj wiadomo, że pomaga także we właściwym funkcjonowaniu tarczycy. Chroni także komórki przed stresem oksydacyjnym i stymuluje pracę układu immunologicznego. Jest również niezbędny dla prawidłowego przebiegu spermatogenezy.

Wpływ selenu na zdrowie wątroby

Śladowe ilości selenu są potrzebne, do wytworzenia dwóch niezwykle ważnych dla kondycji wątroby enzymów. Mowa o peroksydazie glutationowej i reduktazie tioredoksyny. Są one potrzebne do pośredniej redukcji niektórych utlenionych cząsteczek. Utlenianie wiąże się między innymi z uszkodzeniem wątroby. Dlatego przeciwutleniacze są niezbędne do zachowania tkanki tego organu.

Badanie opublikowane w czasopiśmie Acta Biochemical Polonica wykazało, że pacjenci:

• z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B lub C,
• z alkoholową, autoimmunologiczną lub kryptogenną przewlekłą chorobą wątroby,

mieli znacznie mniej selenu we krwi niż osoby zdrowe.

Badanie to skłoniło naukowców do wniosku, że niski poziom selenu może powodować uszkodzenia oksydacyjne komórek wątroby. Ten mikroelement jest również potrzebny do zachowania elastyczności tkanek tego organu. Jest to szczególnie istotne dla osób z przewlekłą chorobą wątroby. Wiele chorób tego narządu może prowadzić do sztywności tkanek i miejscowych naczyń krwionośnych. Selen pomaga zachować i zachować elastyczność, jednocześnie wspierając zdrowe krążenie wątrobowe.

Selen a Anti-aging

Jako silny przeciwutleniacz pierwiastek śladowy pomaga spowolnić procesy starzenia, zmniejszając szkody powodowane przez wolne rodniki. Działa wraz z innymi przeciwutleniaczami, takimi jak witamina E. Pomaga organizmowi w walce ze stresem oksydacyjnym i ochronie komórek. Jest również niezbędnym składnikiem wspomnianego już ważnego dla procesów chroniących błony komórkowe enzymu, czyli peroksydazy glutationowej. Chroni to komórki i DNA przed szkodliwymi skutkami mutacji, które mogą prowadzić do chorób autoimmunologicznych.

Wsparcie układu odpornościowego

Badanie z udziałem pacjentów z HIV wykazało, że selen pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Może odgrywać nawet rolę w zapobieganiu rozwojowi wirusów, w tym właśnie HIV. Suplementacja tym pierwiastkiem pomogła spowolnić postępy choroby. 

Selen a tarczyca

W tarczycy gromadzi się najwięcej selenu spośród wszystkich organów ludzkiego organizmu. Dzieje się tak nawet w sytuacji, kiedy tego pierwiastka mamy niewiele. Dowodzi to niezbicie, że jego wysoki poziom jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tego gruczołu. Selen działa razem z jodem, aby aktywować trzy różne dejodynazy jodotyroninowe. Te następnie mogą aktywować lub dezaktywować hormony tarczycy. Ten proces jest niezbędny do prawidłowego metabolizmu, rozwoju i wzrostu. Badania wskazują, że suplementacja selenem powoduje spadek przeciwciał przeciw peroksydazie tarczycowej (anty-TPO. Wpływa także na zwiększenie proporcji między FT3 a FT4.

Selen jest ważnym składnikiem enzymu przekształcającego tyroksynę T4 w trójjodotyroninę T3. Dowiedziono, że suplementacja u osób z chorobą Hashimoto zmniejsza wydzielanie substancji prozapalnych. Także obraz tarczycy w badaniu USG jest znacznie lepszy. Prowadzonych jest wiele badań, dotyczących wpływu selenu na funkcjonowanie tarczycy oraz procesów hormonalnych z nim powiązanych. Potwierdzają one tezę o bardzo dużej roli tego pierwiastka dla zdrowia tarczycy.

Bardzo ważny jest fakt, że zarówno niedobór, jak i nadmiar tego pierwiastka może mieć fatalne konsekwencje. W przypadku chorób tarczycy, takich jak niedoczynność, najlepiej omówić suplementację z lekarzem W pierwszej kolejności koniecznie należy sprawdzić jego poziom.

W czym naturalnie znajduje się selen?

W śladowych ilościach pierwiastek ten występuje w glebach oraz wodach. Stąd następnie jest wprowadzany do łańcucha pokarmowego. Zawartość selenu w pokarmach roślinnych i zwierzęcych jest różna. Zależy między innymi od poziomu tego mikroelementu w glebie oraz zastosowanych procesów technologicznych. Podstawowym źródłem tego pierwiastka w diecie są:

• ryby,
• produkty zbożowe,
• nabiał,
• niektóre owoce oraz warzywa (brokuły, kapusta biała, kukurydza, cebula, czosnek, soczewica).

W Polsce podobnie jak w wielu innych krajach Europy, zawartość selenu w glebie jest bardzo mała. Dlatego rośliny uprawne nie zawierają go wystarczająco wiele. Nie zaspokajają więc one dziennego zapotrzebowania na ten mikroelement. Stąd też bardzo często konieczna jest suplementacja.

Produkty spożywcze będące bogatym źródłem selenu

Jeśli chcemy uzupełnić niedobór selenu ze źródła pokarmowego, najlepiej sięgnąć po produkty:

• orzechy brazylijskie,
• sardynki,
• wołowinę,
• kaszę gryczaną,
• łososia,
• pestki słonecznika.

Objawy niedoboru selenu

Bardzo groźny dla człowieka może być niedobór i nadmiar. Niskie stężenie w organizmie może wiązać się przede wszystkim z upośledzeniem odporności i zaburzeniami nastroju. Ponadto ze zwiększoną zapadalnością na choroby neurodegeneracyjne, wywoływane na skutek działania stresu oksydacyjnego. Bierze on udział w metabolizmie hormonów tarczycy. Jego niedobór może więc prowadzić do schorzeń tego organu.

Nadmiar selenu

Selenoza, czyli zatrucie selenem pojawia się po długotrwały stosowaniu wysokich nieuzasadnionych dawek. Z charakterystycznych objawów należą:

• biegunka,
• wypadanie włosów,
• przebarwienia paznokci,
• tzw. czosnkowy zapach z ust.

Badania wskazują, że groźniejsze mogą się okazać konsekwencje nadmiaru selenu w postaci poważnych chorób. Należą do nich:

• anemia,
• cukrzyca,
• marskość wątroby. 

Optymalna dzienna porcja

Prawidłowe stężenie selenu w organizmie mieści się w normie od 70 do 150 μg/L. Za bezpieczny poziom, niepowodujący dających się zaobserwować skutków uznaje się do 850 mg dziennie. W Polsce średnie zapotrzebowanie dla osób dorosłych oszacowano na 45 μg na dobę. Jednak większe ilości tego pierwiastka powinny być przyjmowane przez kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią. Szacuje się, że kobiety w ciąży powinny przyjmować około 60 μg. Natomiast panie karmiące około 70 μg na dobę.

Jadłospis zapewniający właściwe spożycie selenu powinien bazować na Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Warto przede wszystkim spożywać wymienione wyżej produkty. Stanowią one najbogatsze źródło tego pierwiastka. Trzeba wiedzieć, że zawartość pierwiastka w organizmie zależy nie tylko od ilości jego spożycia. Mają na nie także niebagatelny wpływ czynniki genetyczne oraz środowiskowe.

Suplementy z selenem

W większości krajów zawartość tego mikroelementu w środowisku jest bardzo mała. Dlatego jego obecność w diecie może okazać się niewystarczająca do uzupełnienia dziennego zapotrzebowania. Z tego względu warto sięgnąć po suplementy z selenem. Zwłaszcza że dostarczając organizmowi wymaganej dawki tego minerału, możemy zapewnić ochronę przed wieloma chorobami. Bardzo ważne jest też zabezpieczenie przed stresem oksydacyjnym.

Preparaty zawierające w swoim składzie selen zaleca się między innymi w celu:

• podniesienia odporności.
• przeciwdziałania schorzeniom układu krążenia,
• zwiększania płodności.

Warto też wiedzieć, że suplementy pomagają zachować zdrowe włosy oraz paznokcie. Suplementy z selenem organicznym dostępne w asortymencie naszego sklepu są dostępne zarówno w formie kapsułek, jak i w postaci płynnej.