Witamina B12 - Kobalamina i Metylokobalamina

Witamina B12 jest niezbędna dla układu nerwowego i do tworzenia DNA i RNA w każdej komórkach. Pomaga im wchłaniać białka, tłuszcze i węglowodany w odpowiedniej ilości. Jest ona potrzebna organizmowi do optymalizacji wielu procesów. Począwszy od regulowania nastroju do prawidłowego trawienia. Ludzie często nie zdają sobie sprawy, jak groźny jest niedobór B12. A może on powodować różne choroby. Zobacz, jak zadbać o prawidłowy poziom B12 we krwi.

Witamina B12

Witamina B12 jest niezbędna dla układu nerwowego i do tworzenia DNA i RNA w każdej komórkach. Pomaga im wchłaniać białka, tłuszcze i węglowodany w odpowiedniej ilości. Jest ona potrzebna organizmowi do optymalizacji wielu procesów. Począwszy od regulowania nastroju do prawidłowego trawienia. Ludzie często nie zdają sobie sprawy, jak groźny jest niedobór B12. A może on powodować różne choroby. Zobacz, jak zadbać o prawidłowy poziom B12 we krwi.

Właściwości witaminy B12

Odpowiedni poziom witaminy B12 w organizmie jest potrzebny do produkcji czerwonych krwinek. Dzięki niemu możliwy jest prawidłowy przebieg procesu podziału komórek podczas tworzenia krwi. Ponadto umożliwia szybkie regenerowanie się tkanek, układu immunologicznego, błony śluzowej przewodu pokarmowego i skóry. Witamina B12 wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, wpływa pozytywnie na tworzenie włókien nerwowych i metabolizm. Substancja ta zapobiega niedokrwistości (anemii), normuje łaknienie u dzieci.

Do jakich procesów niezbędna jest witamina B12?

Przy braku w organizmie witaminy B12 zostaje zaburzony podział komórek szpiku kostnego. Natomiast dojrzewanie czerwonych krwinek jest znacznie ograniczone. Ponadto kobalamina obniża poziom homocysteiny, co zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca lub udaru. Osoby cierpiące na choroby układu krążenia powinny przyjmować B12 wraz z kwasem foliowym. Wspomaga on jej działanie.

Witamina B12 bierze udział w produkcji choliny, która niweluje skutki nieprawidłowego odżywiania, czyli otłuszczeniu wątroby. Ponadto jest ona obecna w syntezie aminokwasów. Dlatego wpływa na aktywność umysłową danej osoby i kształtuje pozytywne emocje.

Kobalamina bierze udział w metabolizmie kwasów tłuszczowych i umożliwia tworzenie się osłonek włókien nerwowych. Bardzo istotny jest jej wpływ na wzrost mięśni. Równie ważny jest dla utrzymania prawidłowej aktywności włókien nerwowych rdzenia kręgowego. Substancja ta jest potrzebna także do syntezy kwasów nukleinowych.

Witamina B12 ma znaczenie także dla prawidłowego funkcjonowania układu kostnego. Na przykład w okresie pomenopauzalnym, w organizmie kobiety powstają warunki dla rozwoju osteoporozy. Dzieje się tak, ponieważ wapń jest wtedy szczególnie intensywnie wypłukiwany.

Jakie są objawy niedoboru witaminy B12?

Niedobór B12 powoduje zaburzenia funkcjonowania całego organizmu. Najczęstsze objawy to:

• uczucie zmęczenia,
• szybkie bicie serca,
• spadek masy ciała,
• anemia,
• ogólne osłabienie organizmu,
• zapalenie błony śluzowej żołądka.

Jeżeli występuje niedobór, dochodzi do wielu zaburzeń o podłożu neurologicznym. Pojawia się:

• drętwienie nóg i rąk,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• nerwowość, problemy z poruszaniem się,
• zaburzenia zachowania (od agresji do apatii).

Niska zawartość kobalaminy sprzyja depresji.

Kto szczególnie jest narażony na objawy niedoboru witaminy B12?

Niedobór kobalaminy może występować u różnych osób. Jednak istnieją pewne grupy, które są szczególnie narażone na niedobór. Oto kilka przykładów:

1. Witamina B12 jest głównie obecna w produktach pochodzenia zwierzęcego. Dlatego osoby, które stosują restrykcyjne diety wegetariańskie lub wegańskie, mogą być bardziej narażone na jej niedobór. Rośliny nie są dobrym źródłem tej witaminy. Dlatego suplementacja może być konieczna.

2. Starsze osoby często mają trudności ze wchłanianiem B12 z pożywienia. Dzieje się tak ze względu na zmniejszoną produkcję kwasu solnego w żołądku. Może to prowadzić do niedoboru witaminy B12 u osób starszych. Nawet jeśli spożywają wystarczającą ilość tej witaminy.

3. Istnieją pewne zaburzenia zdolności organizmu do wchłaniania witaminy B12. Należą do nich: celiakia, choroba Crohna, choroba trzewna, resekcja żołądka czy zespół rozrostu bakteryjnego w jelicie cienkim. Osoby cierpiące na te schorzenia mogą być bardziej podatne na niedobór B12.

4. Niektóre choroby autoimmunologiczne, takie jak niedokrwistość Addisona-Biermera, mogą prowadzić do niedoboru kobalaminy. Powodują one uszkodzenie komórek błony śluzowej żołądka, które są odpowiedzialne za wchłanianie tej witaminy.

5. Osoby z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja czy bulimia, oraz osoby nadużywające alkoholu, mogą mieć większe ryzyko niedoboru witaminy B12. A to z powodu niewłaściwej diety lub zaburzeń wchłaniania.

W przypadku osób należących do tych grup ryzyka ważne jest monitorowanie poziomu B12.

Witamina b12 dla seniorów

Wiek przynosi mądrość i swobodę działania. Niestety zmiany z nim związane zmniejszają zdolność organizmu do wchłaniania B12 z pożywienia. Zaburzenia pamięci i zmniejszenie koncentracji występują u osób starszych właśnie z powodu niedoboru witaminy B12.

Witamina B12 a dieta

Niedobór witaminy B12 jest szczególnym zagrożeniem dla wegan i wegetarian. Poprzez eliminację produktów pochodzenia zwierzęcego, zmniejszają oni jej podaż wraz z pokarmem. Niski poziom stwierdza się często u osób, które są niedożywione, nieodpowiednio się odżywiają, głodują lub cierpią na zaburzenia wchłaniania.

Witamina B12 a cukrzyca

Osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę, prawdopodobnie cierpią na niedobór witaminy B12. Jednocześnie niedobór witaminy w dłuższej perspektywie może zwiększyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Również tych związanych psychiką, takich jak:

• depresja
• zaburzenia lękowe,
• choroba Alzheimera,
• autyzm

i innych chorób psychicznych.

Jak zrobić badanie na poziom witaminy B12 w organizmie?

Aby zbadać poziom witaminy B12 w organizmie, można skonsultować się z lekarzem. Istnieją kilka metod diagnozowania niedoboru:

1. Najczęściej stosowane jest badanie poziomu witaminy we krwi. Podczas tego badania zostanie pobrana próbka krwi. Zazwyczaj wynik jest wyrażany w pikogramach na mililitr (pg/ml) lub pmol/l (pikomol na litr). Normalny zakres poziomu kobalaminy we krwi może się różnić w zależności od laboratorium. Jednak ogólnie przyjmuje się, że wartości powyżej 200-300 pg/ml są uważane za prawidłowe.

2. Rzadziej stosowany jest test metylo-malonowy (MMA). Metoda ta mierzy poziom metabolitu zwanego metylo-malonowym kwasem (MMA). Wzrasta w przypadku niedoboru witaminy B12. Test MMA może dostarczyć dodatkowych informacji na temat funkcjonowania tej witaminy w organizmie.

W jakich produktach jest witamina B12?

Ważne jest, aby zrozumieć, że witamina B12 nie jest syntetyzowana przez zwierzęta lub rośliny. Jej zawartość zależy wyłącznie od tego, jak dobrze zwierzę lub roślina zachowa tę witaminę. Tradycyjnie zwierzęta robią to lepiej, dlatego najlepszym źródłem B12 są produkty pochodzenia zwierzęcego.

Aby dodać do diety witaminę B12, należy zwrócić uwagę na:

• wątróbkę cielęcą,
• łososia,
• wołowinę,
• jagnięcinę,
• przegrzebki,
• krewetki,
• sardynki,
• dorsza,
• jaja,
• ser.

Jeśli ktoś preferuje produkty roślinne, może wybrać algi (wodorosty), drożdże piwne i tofu. Witamina B12 jest często dodawana do różnego rodzaju pokarmów.. Na przykład do produktów sojowych, czy płatków śniadaniowych.

Produkty bogate w witaminę B12 to przede wszystkim:

1. Mięso. W szczególności bogate w kobalaminę jest mięso czerwone, takie jak wołowina i jagnięcina. Mięso drobiowe, takie jak kurczak i indyk, również zawiera jej pewne ilości.

2. Ryby i owoce morza. Ryby, takie jak tuńczyk, łosoś, makrela i śledź, są dobrym źródłem witaminy B12. Podobnie owoce morza, na przykład małże i ostrygi, są bogate w tę witaminę.

3. Jaja. Jaja, zarówno białko, jak i żółtko, zawierają witaminę B12. Jest ona jednak obecna głównie w żółtku.

4. Nabiał. Produkty mleczne, takie jak mleko, jogurt i sery, mogą dostarczać witaminy B12. Jednak warto zauważyć, że ilość kobalaminy w produktach mlecznych może się różnić. Niektóre produkty mleczne są specjalnie wzbogacane w tę witaminę.

5. Produkty sojowe wzbogacane. Niektóre produkty sojowe, takie jak mleko sojowe, płatki śniadaniowe, tofu i mięso sojowe, mogą być wzbogacane w witaminę B12. Przed zakupem warto sprawdzić etykietę, aby upewnić się, że dany produkt zawiera B12.

W przypadku osób będących na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej suplementacja jest często zalecana. Trudno jest bowiem znaleźć naturalne źródło tej witaminy w roślinach.

Oto przybliżone ilości witaminy B12 w niektórych pokarmach pochodzenia zwierzęcego:

1. Wątróbka (gotowana, 85 g): około 70,7 mcg
2. Małże (gotowane, 85 g): około 84,1 mcg
3. Ślimaki (gotowane, 85 g): około 5,0 mcg
4. Sardynki (w oleju, 85 g): około 8,3 mcg
5. Tuńczyk (gotowany, 85 g): około 2,5 mcg
6. Jaja (duże, gotowane): około 0,6 mcg
7. Mleko krowie (1 filiżanka): około 0,9 mcg
8. Jogurt naturalny (1 filiżanka): około 1,4 mcg
9. Ser cheddar (28 g): około 0,4 mcg
10. Wołowina (pieczona, 85 g): około 1,5 mcg

Warto zauważyć, że zawartość B12 w tych pokarmach może się różnić w zależności od wielu czynników. Głównie od metody przygotowania, pochodzenia i odżywiania zwierząt. Dlatego warto sprawdzać etykiety produktów i prowadzić zdrową i zrównoważoną dietę. Dzięki temu możemy zapewnić odpowiednią podaż tej witaminy.

Porcjowanie witaminy B12

U osób z niską zawartością witaminy B12 konieczna jest dodatkowa suplementacja. Suplementy powinni spożywać także profilaktycznie weganie i wegetarianie oraz osoby starsze. Ważne jest wybranie produktu dobrej jakości.

Przyjmowanie B12 może wyglądać następująco:

• Do zapobiegania niedokrwistości i niedoborom witamin - od 200 do 500 mg dziennie. Czas stosowania wynosi od 7 do 15 dni.
• Do zapobiegania chorobom ośrodkowego układu nerwowego - 200 mg dziennie przez pierwsze 3 dni. Następnie 300 μg dziennie przez 4 dni.

Jeśli B12 jest stosowana w złożonej terapii, porcjowanie waha się od 200 do 500 mg dziennie.

Witaminę B12 można przyjmować codziennie, jeśli jest to zalecane przez lekarza lub dietetyka. Jest ona rozpuszczalna w wodzie. Oznacza to, że nadmiar spożytej witaminy zostanie wydalony z organizmu przez mocz. Jednak ważne jest, aby przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania i suplementacji ustalonych przez profesjonalistę medycznego.

Dawkowanie witaminy B12 może się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia. Dlatego warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

Z czym nie łączyć witaminy B12

Witamina B12 jest zazwyczaj bezpieczna i nie ma wielu znanych interakcji z innymi substancjami. Istnieje kilka farmaceutyków, które należy wziąć pod uwagę:

1. Leki przeciwpadaczkowe (np. fenytoina). B12 może zmniejszać skuteczność niektórych leków przeciwpadaczkowych. Jeśli przyjmujesz takie leki, zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.

2. Leki przeciwnowotworowe (np. metotreksat). Witamina B12 może zmniejszać skuteczność niektórych leków przeciwnowotworowych. Jeśli jesteś w trakcie leczenia przeciwnowotworowego, ważne jest, aby porozmawiać z lekarzem. Pomoże on ustalić odpowiednie dawki i harmonogramy suplementacji B12.

3. Inhibitory pompy protonowej (np. omeprazol). Niektóre badania sugerują, że długotrwałe stosowanie inhibitorów pompy protonowe może prowadzić do niedoboru kobalaminy. W takim przypadku suplementacja może być zalecana. Warto skonsultować się z lekarzem.

4. Leki przeciwnowotworowe na bazie cisplatyny. Niektóre badania wskazują, że witamina B12 może zmniejszać skuteczność leków przeciwnowotworowych na bazie cisplatyny.

Działania niepożądane witaminy B12

Witamina B12 jest zazwyczaj uważana za bezpieczną, a działania niepożądane związane z jej suplementacją są rzadkie. Jednak w niektórych przypadkach mogą wystąpić pewne choroby lub efekty uboczne:

1. Reakcje alergiczne. Niektóre osoby mogą mieć alergię na witaminę B12 lub składniki obecne w suplementach. Objawy alergii mogą obejmować wysypkę, swędzenie, obrzęk twarzy lub trudności w oddychaniu. W przypadku wystąpienia objawów alergii należy natychmiast przerwać stosowanie B12 i skonsultować się z lekarzem.

2. Ból głowy. U niektórych osób stosowanie witaminy B12 może czasami powodować ból głowy. Jeśli ból głowy jest uporczywy lub nasila się, warto skonsultować się z lekarzem.

3. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe. W rzadkich przypadkach suplementacja B12 może powodować problemy żołądkowo-jelitowe. Należą do nich: nudności, biegunka, wzdęcia lub zgaga. Jeśli te objawy są uciążliwe lub utrzymują się, warto skonsultować się z lekarzem.

4. Skoki nastroju. U niektórych osób suplementacja może powodować zmiany nastroju, takie jak pobudzenie, nerwowość lub drażliwość.

Warto zauważyć, że większość osób toleruje witaminę B12 bez żadnych działań niepożądanych. Dużo groźniejsze są objawy niedoboru tej witaminy.

Czy witaminę B12 można przedawkować?

Witamina B12 jest zazwyczaj bezpieczna nawet w dużych dawkach. Trudno jest przedawkować ją poprzez spożywanie pokarmów lub suplementów. Jest to związane z faktem, że B12 jest rozpuszczalna w wodzie. Oznacza to, że nadmiar zostanie wydalony z organizmu przez mocz.

Nie ma ustalonej górnej granicy bezpiecznej porcji. Nie ma bowiem zgłaszanych przypadków toksyczności spowodowanej nadmiernym witaminy B12 we krwi. Organizm jest w stanie tolerować duże porcje.

Witamina B12 Podsumowanie

Witamina B jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Może być dostarczana wraz z pożywieniem oraz w postaci suplementów. Uzupełnianie może być stosowane profilaktycznie przez osoby zagrożone niedoborem.

Niedobór kobalaminy może mieć negatywne skutki zdrowotne. Można go łatwo uniknąć, przyjmując suplementy diety. Trzeba pamiętać, że przedawkowanie B12 jest prawie niemożliwe. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie, naturalnie wydalana z organizmu, jeśli jego zapotrzebowanie zostanie przekroczone.

Suplementy diety z witaminą B12 - przykłady

• Witamina B12 w proszku - wit. B1 - 500 μg, inulina - 800 mg.
• Witamina B12 w płynie - wit. B12 - 1000,00 µg, witamina C - 150,00 mg
• Witamina B12 w kapsułkach – wit. B12 - 500 μg, inulina - 290 mg
• Witamina B12 w płynie z witaminą B6 i cynkiem - 10 mg cynku, 0,7 mg witaminy B6 i 1,25μg
• Witamina B12 w kroplach – wit. B12 - 200 µg
• Witamina B 12 w sprayu – wit. B12 - 166 mcg.
• Witaminę B12 i kwas foliowy (witaminę B9) tabletki do ssania – wit. B12 - 1000 µg, kwas foliowy 400 µg.
• Witamina B 12 i ekstrakt z lucerny – wit. B12 - 0,5 mg, ekstrakt z lucerny - 2000,0 mg
• Witaminy B1, B2, B6 i B12, melatonina, L-tryptofan - L-tryptofan: 300 mg, melatonina - 1 mg, wit. B2: 2,8 mg, wit. B6: ·2,8 mg, wit. B1: 2,2 mg, wit. B12 - 5,0 ug