Żeń-szeń

Żeń szeń to cenne zioło znane w ziołolecznictwie i współczesnej medycynie od ok. 4000 lat. Wraz z rozwojem nowoczesnych narzędzi badawczych, odkryto nie tylko dokładny skład, ale i wachlarz właściwości, jakimi wyróżnia się żeń-szeń. Sprawdź, jak wpływa na organizm oraz na co pomaga.

Chińskie zioło młodości

Jest ziołem wywodzącym się z dalekiego Wschodu, uprawianym od 4000 lat. Roślina jest bardzo wymagająca, przez cieszy się jeszcze większym szacunkiem. Jest jednym z najbardziej pożądanych ziół o cennych właściwościach i wielu substancjach aktywnych. Stąd zyskała status adaptogenu. Posiada również zdolności przeciwutleniające i przeciwzapalne.

Nazwa żeń szeń pochodzi od słowa, które w języku chińskim oznacza "korzeń przypominający wyglądem człowieka". Od 1975 roku znajduje w Rosji na liście gatunków (tzw. czerwona księga) zagrożonych wyginięciem. Jest to spowodowane faktem nadmiernej eksploatacji terenów jego uprawy. Obecnie jednak bylinę uprawia się na całym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Korei, Chin, północnej Rosji i Mandżurii.  Z powodzeniem można uprawiać żeń szeń również w Polsce, jednakże wymagana jest cierpliwość, ponieważ okres jej wzrostu może wynosić nawet kilka lat.

Żeń szeń - skład

Żeń szeń znany jest także pod innymi nazwami, w tym m.in. boskie ziele, korzeń życia, sól ziemi, czy też korzeń-piorun. To bogate źródło wielu cennych składników odżywczych - jest ich ponad 200. To sprawia, że roślina stawiana jest na podium tych najbardziej zasobnych w składniki aktywne, które można wykorzystywać w ziołolecznictwie i medycynie.

Zawiera w sobie saponiny: ginsenozydy i gintoniny, które zaopatrują tkanki w tlen, pobudzają układ nerwowy, zwiększają wydolność sercową oraz wpływają na poziom cukru we krwi (obniżając go). Dodatkowo korzeń zawiera minerały, pierwiastki i witaminy. Jako znany adaptogen, pozwala zachować równowagę psychiczną i biochemiczną. Jest skierowany m.in. do osób obciążonych wysiłkiem fizycznym i psychicznym.

Ginsenozydy, inaczej saponiny triterpenowe, zbudowane są z cukru (glukozy lub galaktozy) oraz związku o budowie sterydowej. Co ciekawe, rodzaj i typ ginsenozydów uzależnione są od gatunku byliny. Ponadto, w składzie byliny wyróżnić można m.in.:

• witaminy z grupy B, C i E,
• fitosterole,
• olejek eteryczny,
• miedź,
• kobalt,
• mangan,
• poliacetyleny,
• związki fenolowe.

Żeń-szeń - rodzaje

• Żeń szeń koreański (Ginseng Panax ) rośnie w Azji. Dopiero pięcioletnie korzenie są przydatne do użytku. Istnieją dwa rodzaje: czerwony i biały. Ten rodzaj jest najczęściej wybierany w zaburzeniach erekcji, problemach układu sercowo - naczyniowego i w przypadku gdy wsparcia potrzebuje układ odpornościowy,
• Żeń szeń amerykański (Panax quinquefolius) rośnie w Ameryce Północnej i na dalekim Wschodzie. Jego prawdopodobne właściwości wpływają na stres, brak apetytu, pobudzenie i odporność,
• Żeń szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus) rośnie w Koreii, Azjii, Chinach i na Syberii . Wywodzi się z rodziny Azaliowatych osiąga 2,5 metra. Suszy się go w temperaturze około 80C. Może wykazywać pozytywne działanie na procesy starzenia się, przemęczenia, anemię, zaburzenia równowagi hormonalnej, problemy z krążeniem i potencją seksualną.
• Żeń szeń indyjski (Ashwagandha) rośnie w Indiach i na Bliskim Wschodzie. Bardzo popularna w medycynie ajurwedyjskiej. Bogata jest w witanolidy, oraz zawarte w korzeniu witanozydy i sitoindozydy, czyli aktywne substancje farmakologiczne, przez co uznawana jest za roślinę posiadającą właściwości adaptogenne. Dzięki związkom chemicznym może być pomocna w stanach zapalnych, problemach trawiennych i wysokim ciśnieniu.

Żeń szeń a układ nerwowy

Zarówno żeń szeń koreański, jak i żeń szeń syberyjski wpływają pozytywnie na funkcjonowanie mózgu.  Składniki aktywne działają poprzez receptory GABA , co w efekcie działa uspokajająco i wyciszająco. Ponadto suplement diety z tą byliną w składzie poprawia pamięć poprzez aktywację acetylotransferazy cholinowej w formacji hipokampa. Trwają badania nad rolą związku w leczeniu niektórych chorób neurodegeneracyjnych np. choroby Alzheimera.

Żeń szeń a układ hormonalny

Wyniki licznych badań naukowych wykazały, że ginsenozydy mogą modulować zdrowie poprzez działa zbliżone do hormonów - estrogenów i kortykosteroidów. Przyjmowanie preparatu z żeń szeniem zwiększa przyrost tkanki kostnej, co może być korzystne u kobiet w okresie menopauzalnym. Z tego powodu substancja może okazać się wsparciem w leczeniu osteoporozy.

Zobacz również: https://www.sklepzycia.pl/menopauza-objawy

Żeń szeń a układ krwionośny i serce

Istnieją doniesienia naukowe wskazujące na to, że preparaty na bazie panax ginseng obniżają poziom tzw. złego cholesterolu LDL, a zwiększają frakcję tzw. dobrego cholesterolu HDL. Dodatkową zaletą może być to, że substancje aktywne zawarte w bylinie neutralizują działanie wolnych rodników, które powodują stres oksydacyjny i tym samym przyspieszają starzenie się komórek. Zdolności antyoksydacyjne pozwalają także na ochronę naczyń krwionośnych, co wpływa na efekt przeciwzakrzepowy.

Żeń szeń a układ odpornościowy

Preparaty na bazie ginseng wzmacniają układ immunologiczny poprzez stymulację do produkowania przeciwciał.

Jaki żeń szeń jest najwartościowszy

Wyróżniamy dodatkowo zen-szen koreański sfermentowany czyli taki, który jest zaliczany do najbardziej skutecznych i zrównoważonych ekstraktów GS15-4. Zbierany bardzo starannie, poddany innowacyjnej technice suszenia w niskiej temperaturze nieobranego korzenia, nie tracąc przy tym, aminokwasów i witamin zapewnia nas o jego najwyższej jakości i skuteczności.

Korzeń wykazuje dobroczynny wpływ, gdy jest zażywany w odpowiedniej dawce i przez określony czas. Dedykowany dla osób przemęczonych, wyniszczonych przebiegiem choroby.

Mogą używać go seniorzy, ale nie wolno podawać dzieciom. Nie należy brać go przed snem, ani łączyć z lekami przeciwdepresyjnymi.

Działania niepożądane

Żeń szeń, tak jak każdy inny surowiec można przedawkować. Zbyt duże dawkowanie może przyczynić się do rozwoju dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym biegunek,  nudności i wymiotów. Co więcej, preparaty z żeń szeniem w składzie mogą powodować niewielkie zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego m.in. bóle głowy, senność i gorsze samopoczucie. 

Przeciwwskazania do spożycia

Żeń szeń jest surowcem bezpiecznym w stosowaniu wewnętrznym, jednakże należy skonsultować się z lekarzem w przypadku występowania niektórych chorób przewlekłych. Mowa tutaj przede wszystkim o nadciśnieniu tętniczym, schorzeniach serca, hipoglikemii i hemofilii.

Ponadto, żeń szeń w postaci tabletek, kapsułek lub płynu nie powinien być spożywany przez kobiety w ciąży, ponieważ może on działać teratogennie na płód. Dotyczy to także matek karmiących piersią. Preparatów z ginseng nie zaleca się łączyć z lekami sterydowymi, wpływającymi na krzepliwość krwi i inhibitorami MAO.

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku osób cierpiących na bezsenność, kołatanie serca, dychawicę oskrzelową.  Z suplementacji wyłącza się również dzieci.

Porcja dzienna żeń-szenia

• Korzeń żeń szenia koreańskiego (Panax ginseng) od 200 mg.
• Korzeń żeń szenia koreańskiego (sfermentowany (Panax Ginseng) około 119 mg.
• Korzeń żeń szenia syberyjskiego (Eleutherococcus senticosus) około 400 mg.
• Korzeń żeń szenia amerykańskiego (Panax quinquefolius) około 400 mg.

Dostępne są również suplementy łączone:

• Suplement diety Ginkgo biloba z żeń-szeniem (kapsułki),
• Mleczko pszczele z żeń szeniem (kapsułki),
• Guarana, imbir + żeń szeń (ampułki)

Żeń-szeń przyjmowany zbyt długo (zalecana kuracja - dwa miesiące), lub przedawkowany może wywołać biegunkę, ból głowy, oraz senność.